HHSK: rivierkreeften en niet-natuurlijke stoffen zetten waterkwaliteit onder druk, fosfaat neemt af

'In het oppervlaktewater in Schieland en de Krimpenerwaard zitten allerlei niet-natuurlijke stoffen die er niet thuishoren, zoals bestrijdingsmiddelen en PFAS-stoffen', schrijft HHSK, met het hoofdkantoor in Rotterdam (ZH). 'Ook leven in het water verschillende planten en dieren die hier van nature niet voorkomen, zoals Amerikaanse rivierkreeften. Deze ontwikkelingen zijn schadelijk voor het onderwaterleven en zetten de waterkwaliteit onder druk, blijkt uit de waterkwaliteitsrapportage 2023.'

Fosfaat neemt af

De rapportage geeft ook een positieve ontwikkeling aan: de hoeveelheid fosfaat in het water neemt op de meeste plaatsen geleidelijk af, zoals in gebieden met grasland, stedelijk gebied en het glastuinbouwgebied. Veel fosfaat in het water zorgt ervoor dat bijvoorbeeld algen en kroos goed kunnen groeien. Dit verstoort de natuurlijke balans en is slecht voor de kwaliteit van het water. Bijna overal in Schieland en de Krimpenerwaard zit vrij veel fosfaat in het water. 'De grootste hoeveelheid fosfaat wordt gemeten in het glastuinbouwgebied in Lansingerland en de Zuidplaspolder. Wel is het hoopvol, dat op de meeste plekken de hoeveelheid fosfaat afneemt ten opzichte van voorgaande jaren. Mogelijk zet deze trend door, doordat in het glastuinbouwgebied emissies (uitstoot van schadelijke stoffen) verder worden begrensd.'

Voor een goede waterkwaliteit zijn waterplanten belangrijk. HHSK: 'Ze hebben een sleutelrol in het onderwaterleven. Waterplanten zorgen voor de productie van zuurstof in het water en vormen een leefgebied voor vissen en andere waterdieren. In de afgelopen tien jaar lijkt in Schieland het aantal locaties met waterplanten iets af te nemen.'

Rivierkreeft zit KRW-doelen dwars

In de Krimpenerwaard is sprake van een sterke afname. 'Waar tien jaar geleden nog in vrijwel iedere sloot in de Krimpenerwaard onderwaterplanten groeiden, was dat in 2023 nog maar in één op de dertig sloten. In de Krimpenerwaard heeft de afname vermoedelijk te maken met de vele Amerikaanse rivierkreeften, die de planten losknippen en eten. Het verdwijnen van waterplanten leidt tot achteruitgang van de waterkwaliteit. Zonder waterplanten kunnen de doelen voor de Kaderrichtlijn Water 2022-2027 niet worden gehaald.'

PFAS in water

In Schieland en de Krimpenerwaard zitten vrijwel overal PFAS-stoffen het water. 'PFAS is een verzamelnaam voor duizenden verschillende chemische stoffen. Bij productie en gebruik komen deze stoffen terecht in het milieu. Dat is zorgelijk, omdat PFAS-stoffen vrijwel niet afbreken en gevaarlijk kunnen zijn voor de gezondheid. In het gebied overschrijden de meeste PFAS-stoffen vele malen de risicogrenzen die door het RIVM zijn voorgesteld. Voor één zwemlocatie, Kralinger Esch in Rotterdam, heeft de provincie Zuid-Holland een negatief zwemadvies ingesteld vanwege de grote hoeveelheid PFAS in het zwemwater.'

Het werkgebied van HHSK strekt zich uit tussen Rotterdam, Lansingerland, Zoetermeer, Gouda, Zuidplas, Krimpenerwaard, Krimpen aan den IJssel en Capelle aan den IJssel. 'Binnen dit gebied werkt het waterschap dagelijks aan voldoende en schoon water in sloten, singels en plassen. Over de toestand en de ontwikkelingen van de waterkwaliteit verschijnt ieder jaar een verslag. Deze jaarlijkse waterkwaliteitsrapportage informeert over verschillende aspecten van waterkwaliteit en beschrijft in welke mate de ecologische doelen worden bereikt.'