Reacties NV-brief ministerie: 'Boeren kunnen niet meer anticiperen' en 'Zoveelste klap, maar minst slechte optie'
'Deze aanwijzing komt – tegen iedere toezegging in, en ondanks nadrukkelijke verzoeken van LTO om eerder duidelijkheid te verschaffen – op een onacceptabel laat moment. Ondernemers kunnen voor 2024 niet meer anticiperen op verstrekkend beleid dat enorme consequenties zal hebben voor de Nederlandse land- en tuinbouw', begint LTO.
Grote gevolgen
Voor akkerbouwers, tuinders en veehouders heeft de aanwijzing van NV-gebieden enorme consequenties. In 2024 en 2025 wordt de stikstofgebruiksnorm in twee stappen verder afgebouwd – met een totale daling van 20 procent. Binnen de NV-gebieden gelden daarbovenop nog aanvullende maatregelen zoals verplichte vanggewassen na maisteelt en voorwaarden voor het scheuren van grasland.
Daarnaast vindt de belangenbehartiger dat er van verouderde gegevens gebruik wordt gemaakt. 'LTO heeft grote bezwaren tegen de uitwerking van de NV-gebieden. Bijzonder kwalijk is dat dit nieuwe beleid gebaseerd is op gegevens over nutriëntbelasting op grond- en oppervlaktewater die inmiddels dertien jaar oud zijn. Terwijl er sinds 2010 door de landbouw grote stappen gezet zijn om de uit- en afspoeling van nutriënten terug te dringen. Maar die inspanningen worden niet meegenomen. Boeren worden in hun huidige bedrijfsvoering afgerekend op historische bemesting waarop zij geen invloed meer hebben en waarop ze niet kunnen bijsturen.'
60 km/u
,,Dat is alsof de overheid constateert dat er op een snelweg in het verleden te hard werd gereden, en daarom besluit dat auto’s daar nu nog maar 60 kilometer per uur mogen rijden: het schiet het doel totaal voorbij", zegt Joris Baecke van LTO Nederland (portefeuillehouder Bodem & Water).
De Europese Commissie (EC) eiste dat deze aanwijzing uiterlijk op 1 januari 2024 diende te gebeuren. In januari van dit jaar stuurde minister Adema al een brief aan de Tweede Kamer waarin hij aankondigde om tot een definitieve vaststelling van de NV-gebieden te komen. Toch krijgen boeren en tuinders nu pas – in de laatste weken van het jaar – duidelijkheid over deze aanwijzing. „Deze gang van zaken is een exacte herhaling van hoe het vorig jaar liep. Ook toen confronteerde minister Adema akkerbouwers pas in januari met nieuw beleid waarop zij hun bouwplannen met onmiddellijke ingang aan moesten passen. Het is onbegrijpelijk dat de minister in januari excuses maakte voor deze gang van zaken – en nu dezelfde fout nogmaals maakt.”
Doelsturing
Volgens LTO moet de regering in het landbouwbeleid een kanteling maken naar doelsturing. Er wordt nu geen rekening gehouden met boeren die het goed doen. ,,Vanuit LTO hebben we veel vragen en bezwaren tegen dit beleid. We zullen die kenbaar maken richting de Tweede Kamer en hopen dat de Kamer heel kritisch wil kijken naar mogelijkheden om de implementatie van dit beleid verder vorm te geven. Dat de waterkwaliteit verder moet verbeteren staat niet ter discussie, maar dan kan en moet gebeuren met beleid dat boeren ook stimuleert om die stappen te zetten."
NAJK: 'Aanwijzing NV-gebieden zoveelste klap voor jonge boeren'
De organisatie voor jonge boeren, NAJK, baalt er flink van dat het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit extra gebieden heeft aangewezen die in 2024 als 'verontreinigd' te boek komen te staan. Boeren moeten daardoor de derogatie versneld afbouwen ook voor akkerbouwers en boeren in grondwaterbeschermingsgebieden volgen er maatregelen.
,,Veel boeren gaan met deze extra regels te maken krijgen. Dit gaat ten koste van het verdienvermogen van zowel melkveehouders als akkerbouwers en heeft gevolgen voor het moraal in de sector”, zegt de portefeuillehouder melkveehouderij bij NAJK, Ruben Klein Teeselink.
'Minst slechte optie'
NAJK: 'Hoewel de aanwijzing van de NV-gebieden een zeer negatief effect hebben op agrarische bedrijven, is dit de minst slechte optie die het ministerie van LNV gekozen heeft. Als het ministerie geen NV-gebieden had aangewezen, dan was heel Nederland op 1 januari 2024 aangewezen als NV-gebied.'
,,We moeten als gehele agrarische sector samen met de overheid werken aan de verbetering van de waterkwaliteit. De problemen blijven zich op dit moment opstapelen, waardoor boeren klem komen te zitten. We moeten als boeren inzicht krijgen in de waterkwaliteit rondom onze eigen percelen, zodat we ook weten waar we aan moeten werken en resultaten zien van de inspanningen die we doen“, aldus dagelijks bestuurder met de portefeuille akkerbouw, Hilde Coolman.
Tekst: Guus Daamen
Als zoon van een fruitteler opgegroeid tussen de appelbomen in Gelderland. Tijdens mijn master Journalistiek aan de Vrije Universiteit in Amsterdam mij verder gespecialiseerd in politiek. Schrijft voor Agrio voornamelijk over Politiek en Beleid. Luistert, vraagt en onderzoekt. Andere passie: sport.
Beeld: Natasja Beverloo
Bronnen: LTO Nederland, NAJK
