Column: Idealen vertalen

Allereerst is het belangrijk om helder te hebben wat je idealen zijn, oftewel hoe ziet jouw droomversie van Nederland eruit. Idealen is meervoud van ideaal en zoals het woord al zegt, is dat de ideale situatie. Welke rol heeft de overheid, het bedrijfsleven en de samenleving in jouw ideale leven? Dat klinkt best complex en idealen staan gelukkig niet levenslang vast. Zo kwam de VVD-lijsttrekker Dilan Yesilgoz ooit vanaf SP, via PVDA en Groenlinks bij VVD terecht gekomen. Idealen goed naar actie kunnen vertalen vraagt helderheid over wat die idealen inhouden. Belangrijk voor je jezelf en cruciaal voor politieke partijen.

Idealen hebben is één, maar om deze goed te vertalen in acties vraagt goede informatie. Immers, met onvoldoende info is een afweging maken lastig. Denk aan de keuze in het zuivelschap. Wat betekent het predicaat On the way to Planet Proof? Wat is ‘Planet Proof’? En wat zegt een label Weidemelk eigenlijk? Lopen de koeien die deze melk produceren altijd buiten?

Goede informatievoorziening komt van twee kanten. Je moet je er in willen verdiepen, maar het vraagt ook dat organisaties (producenten, verwerkers en supermarkten) relevante informatie met jou willen delen: transparantie. Niet alle bedrijven doen dat even graag, inzicht geven in het productieproces, of bijvoorbeeld de milieu-impact zoals de CO2-uitstoot. En als ze dit al doen, is dit vaak niet op de uniforme manier, omdat er géén eenduidige lijn is afgesproken voor rekenmethode van bijvoorbeeld de CO2-footprint. Dan kun je op basis van de informatie nog steeds lastig een keuze maken.

Als je idealen scherp zijn en de informatie helder en uniform is, komt het lastigste van allemaal. Keuzes maken en daarmee automatisch prioriteren. Want, als je één ding wel kiest, wordt er automatisch niet voor andere opties gekozen. Je prioriteert. Dat is niet eenvoudig. Kies je in de supermarkt voor het product dat het beste scoort op klimaat, dierwelzijn, biodiversiteit, lokaal of circulair? Of kijk je vooral naar het prijskaartje?

Ga je voor lokaal en accepteer je een beperkter aanbod aan producten? Onlangs had ik een studievriend op bezoek, hij woont en werkt nu in Cambodja. Hij zei tegen mij ‘dierwelzijn is voor mij ondergeschikt aan klimaat’. Oftewel liever hoogproductief tegen een lage carbon footprint dan (vrije uitloop) concepten met meer uitstoot per kg. eindproduct.

Je kunt het er mee eens of oneens zijn, maar hij prioriteert wel en handelt daarnaar vanuit zijn eigen idealen.

En ik ben me er terdege van bewust dat alle informatie transparant en uniform aangeboden krijgen in de supermarkten onhaalbaar is. Maar ik denk dat het velen (juist ook politieke partijen) goed zou doen om eens scherp te stellen hoe de ideale wereld eruit ziet. En welke keuzes en concrete actie er van jou als individu nodig is om een stukje dichter bij jouw ideale wereld te komen.

Amber Laan is melkveehoudster in Warder (NH), voorzitter van het Hollands Agrarisch Jongeren Kontakt en adviseur duurzame landbouw bij Schuttelaar & Partners.