Onderzoekers: Nauwelijks opbrengst, toch leerzaam experiment polderrijst

In mei startte een proef waarbij onderzoekers van Wageningen University & Research (WUR) en Universiteit Leiden zo'n 3.000 rijstplanten plantten in het Polderlab bij Leiden. De onderzoekers wilden rijst testen als een middenweg voor duurzaam veenbeheer in de toekomst: het waterpeil verhogen en toch voedsel produceren. ‘Helaas leverde het experiment nauwelijks rijst op’, aldus de onderzoekers.

In theorie geschikt

Voor dit experiment namen de onderzoekers een rijstsoort die onlangs met succes was geïntroduceerd in Noord-Zwitserland en die in theorie geschikt zou moeten zijn voor het Nederlandse klimaat. ‘De planten groeiden goed en zagen er gezond uit’, aldus de onderzoekers. ‘Een koudegolf tijdens de bloei veroorzaakte echter steriliteit van de rijstbloemen, waardoor slechts ongeveer 1 procent van de rijstkorrels zich ontwikkelde.

Klimaatverandering

Tom Schut, onderzoeker bij de Plantaardige Productiesystemen groep, voegt hieraan toe: ‘Dit jaar was weer een voorbeeld van het snel veranderende klimaat in Europa, ondanks de korte iets koudere periode in augustus hier in Nederland. Het is duidelijk dat we emissies moeten beperken, maar ons ook moeten aanpassen aan klimaatverandering in de landbouw met nieuwe gewassen. Nederlandse ‘polderrijst’ kan hierin een belangrijke rol spelen.’

Andere rijstvariëteiten

Nu er volgend jaar een groter rijstveld beschikbaar is, zijn de onderzoekers van plan om nieuwe experimenten uit te voeren met meer koude-tolerante rijstvariëteiten. Julian Helfenstein, onderzoeker bij de Bodemgeografie en Landschap groep: ‘Hoewel er dit eerste jaar nauwelijks rijstoogst is, was het pilotexperiment toch een succes. We hebben veel geleerd over wat we kunnen verbeteren en we hebben al veel ideeën om volgend jaar te testen. We zijn van plan om meerdere verschillende rijstvariëteiten te testen en de effecten op broeikasgasemissies, waterstromen en biodiversiteit te meten om te bepalen wanneer en hoe rijst deel kan uitmaken van een duurzamer alternatief voor de huidige op gras gebaseerde zuivelproductie op veengrond.’ Onderzoeker Maarten Schrama, Universiteit Leiden, voegt toe: ‘Potentieel kan rijst in strokenteelt zowel duurzaam voedsel produceren als de veenoxidatie sterk remmen.’

Vis en rijst tegelijk

Een ander deel van het toekomstige experiment betreft vissen. Aart van der Linden, onderzoeker bij de Dierlijke Productiesystemen groep, legt uit: ‘Rijst werd tijdens het experiment onder water gekweekt. We zien daarom mogelijkheden om rijst en vis tegelijkertijd te telen in de rijstvelden. Volgend jaar zijn we van plan om te experimenteren met verschillende vissoorten in de rijstvelden en meer inzicht te krijgen in de potentiële synergie tussen rijst en vis.’