Statenleden Noord-Holland zitten in de maag met vergunning Schiphol over rug van PAS-melders

De fracties spraken maandagmiddag tijdens de Statenvergadering hun ongenoegen uit over het feit dat Schiphol vorige week een natuurvergunning heeft gekregen. Hiervoor heeft de luchthaven ook stikstofrechten van een aantal boeren opgekocht.

Wildwestpraktijken?

Nicole van der Waart van GroenLinks spreekt van 'wildwestpraktijken, waarbij vermogende bedrijven makkelijk de stikstofrechten kunnen aankopen, terwijl kleinere ondernemers in onzekerheid blijven verkeren'. Het college neemt die uitspraak niet over, omdat het extern salderen nu eenmaal op deze manier is geregeld.

Wel is er begrip voor het ongenoegen, zo legt gedeputeerde en partijgenoot Rosan Kocken (GroenLinks), verantwoordelijk voor de vergunningverlening, uit. 'Ik kan me voorstellen dat als mensen dit zien, dat ze zich afvragen waarom ze niet worden geholpen, maar dit is de realiteit.'

Het is ook een financiele kwestie. Een PAS-melder heeft volgens Kocken niet het geld om stikstofruimte te kopen. Hetzelfde geldt voor de provincie. 'Zolang wij geen geld van het Rijk krijgen om boeren uit te kopen ten behoeve van PAS-melders, dan blijft het wringen, terwijl een partij (Schiphol, red.) met financiele slagkracht dan wel dingen kan doen.'

Eigen plan provincie

Noord-Holland had zelf een plan om twintig boeren uit te kopen. Met deze stikstofruimte zouden dan zeventig tot tachtig procent van de PAS-melders uit de provincie geholpen konden worden. Willemien Koning van het CDA wil dat het plan zo snel mogelijk wordt uitgevoerd en stelde daarover vragen aan het college. Landbouwgedeputeerde Jelle Beemsterboer (BBB, voormalig CDA) legt uit dat het plan van Noord-Holland onder de staatssteunregels valt, en dat het ministerie van Landbouw deze daarom niet naar de Europese Commissie heeft gestuurd voor goedkeuring.

Daarnaast zijn de twintig boerenbedrijven ook al niet meer te koop, dus daarom kan het plan ook niet doorgaan. 'We hadden hiervoor geld van het Rijk nodig en hebben een aanvraag gedaan, maar de middelen niet gekregen', concludeert Beemsterboer.

Stikstofbank

Het college zit ondertussen niet stil en wil via een provinciale stikstofbank, tevens een voornemen uit het coalitie-akkoord, stikstofruimte en rechtszekerheid kan bieden aan PAS-melders en interimmers. Achter de schermen wordt aan de uitwerking gewerkt hiervan. Volgens Beemsterboer gaat dat snel, maar hij plaatst wel een kanttekening bij de verwachting. 'Er moet natuurlijk wel stikstofruimte beschikbaar en dat is niet makkelijk.' Een PAS-melder moet bijvoorbeeld bij een stoppende veehouder in de buurt zitten en ook bij het Natura 2000-gebied waar de stikstof op neerkomt. In Aerius moet er dus een match zijn.

Schot tussen NH3 en Nox

ChristenUnie vraagt zich af of het college in de toekomst wil voorkomen dat agrarische stikstofrechten gebruikt worden door andere sectoren en of er dus geen schot tussen de uitwisseling van ammoniak (NH3) en stikstofoxiden (Nox) geplaatst moet worden zodat vrijgekomen stikstof van de landbouw binnen de sector kan blijven.

Daarover is een worsteling zichtbaar bij Beemsterboer. 'Stel dat een fabriek stopt en er stikstofruimte vrijkomt, dan moet je tegen PAS-melders zeggen: je kunt hier geen gebruik van maken want we hebben een schot. We hebben hier nog geen antwoord op.'

'Juridisch gokje'

Fractievoorzitter Ines Kostić (Partij voor de Dieren) vroeg of het college de klimaat- en natuurcrisis en de gezondheid van inwoners niet in de rechtszaal wil gebruiken als motivatie voor het afwijzen van een intrekkingsverzoek.

Gedeputeerde Staten ziet niks in zo'n 'juridische gok' omdat je dan wel een reeël verhaal moet hebben. 'Als we dat alleen doen omdat we het zelf willen, dan weet je al dat je het niet gaat halen. Ik ben het eens dat er soms risico genomen moet worden, maar niet op dit vlak omdat er geen reden is om aan te nemen dat je droge voeten krijgt.' De intrekkingsverzoeken kunnen daarom ook juridisch niet geweigerd worden, legt Kocken uit.