OESO: ‘Directe actie landbouw nodig om minder stikstof uit te stoten'

Dat schrijft de mondiale organisatie voor economische samenwerking en ontwikkeling van de Verenigde Naties, OESO, in haar rapport ‘Herziening van het landbouw- en voedselbeleid - Beleid voor de toekomst van landbouw en voedsel in Nederland’. Dit rapport is zojuist gepubliceerd.

Productie rem duurzaamheid

OESO stelt dat hoewel verbeterde productiviteit in de Nederlandse landbouw goed is geweest voor het concurrentievermogen van de sector maar dit een rem was op de verduurzaming. Ondanks dat de emissie-intensiteit is verminderd.‘ De nutriëntenoverschotten blijven hoog, de ammoniakemissie draagt bij aan de aantasting van natuurgebieden, de waterkwaliteit is in veel gebieden onvoldoende en de biodiversiteit op landbouwgrond gaat verder achteruit.’ Aldus OESO.

Directe actie

OESO benadrukt dat directe actie nodig is om de stikstofdepositie te verminderen om kwetsbare natuurgebieden te beschermen. Naast het snel terugdringen van de landbouwemissies moeten volgens de organisatie andere langdurige milieu-uitdagingen definitief worden aangepakt.

Doortastend optreden

Deze actie vereist volgens OESO een doortastend optreden van overheid om de sector te helpen verduurzamen. ‘Daarbij moet de overheid ook een visie formuleren op een levensvatbare toekomst voor de sector. Zij moet daarvoor aan de ene kant regels opstellen om milieugrenzen duidelijk te bakenen. En stimuleringsmaatregelen nemen om die na te leven.’

Planningszekerheid boeren

Daarbij moet er planningszekerheid zijn voor boeren, vervolgt OESO. ‘De overheid moet een datagestuurde sector creëren die zijn economische en ecologische prestaties dynamisch kan beoordelen en aanpassen.’ Nederland bevindt zich volgens in een goede positie om een leider te zijn in het gebruik van gegevensverzameling op boerderijniveau om landbouwers te helpen bij het nemen van beslissingen en het opstellen van beleid. ‘Maar er is een algemene gegevensstrategie nodig. Het oplossen van vragen over data-eigendom, platforms, delen, overdraagbaarheid en vertrouwen kan de voortgang versnellen.’

Veel tegenwind sector

Maar de sector heeft veel tegenwind, signaleert ook OESO. ‘Het terugdringen van overmatige ammoniakemissies zal de mogelijkheden voor veehouderij sterk beperken. Tegelijkertijd laten agromilieu-indicatoren van de OESO zien dat langdurige problemen met nutriëntenoverschotten en afnemende biodiversiteit van landbouwgrond niet zijn opgelost, ondanks een verbeterde ecologische voetafdruk per eenheid product.’

Kringlooplandbouw

De overheid moet dan volgens de organisatie ook meer doen om stimuleringsmaatregelen voor ecologische duurzaamheid vorm te geven. De kringlooplandbouwvisie die het kabinet in 2018 heeft opgesteld, moet worden ingezet om een landbouwbeleid voor de hele agrovoedingsketen tot stand te brengen. ‘Dit beleid erkent de noodzaak om een gezonde en winstgevende sector in stand te houden die ruim binnen de milieugrenzen opereert.’

Beter anticiperen

Volgens OESO is er een belangrijke rol weggelegd voor onderwijs in de landbouwtransitie. ‘Agrifood-innovatie is gebaat bij hoogwaardige onderwijs- en onderzoeksinstellingen zoals Wageningen University and Research (WUR), maar er kan meer worden gedaan om ervoor te zorgen dat het systeem zo effectief mogelijk is bij het aanpakken van kwesties van algemeen belang, zoals ecologische duurzaamheid.’