Na kraken 'harde politieke noten' gaan vijf partijen formeren in Utrecht
Tijdens een debat over het eindverslag van de informateurs Cees van Eijk en Floor Vermeulen, werden 'flinke politieke noten gekraakt', zoals de Commissaris van de Koning, Hans Oosters, de opmerkingen van verschillende Statenleden benoemde.
Richting met name GroenLinks en de VVD, initiatiefnemers van de verkenning, wordt verweten dat BBB buiten de boot is gehouden 'vanwege politieke spelletjes'. Ook vinden partijen dat de beoogde coalitie geen recht doet aan de verkiezingsuitslag, waarbij BBB de grootste werd. Mieke Hoek van 50PLUS was het stelligst en noemde de gang van zaken 'haast een dictatuur'.
'Geen spelletjes'
Huib van Essen, Statenlid voor GroenLinks, verwerpt alle aantijgingen. 'Het beeld dat er spelletjes zijn gespeeld en dat wij het zonder BBB willen doen, is niet hoe wij in de wedstrijd zaten, zitten en blijven zitten. Onze inzet is een goed provinciebestuur die de grote opgaven oppakt en die op de thema's die voor ons belangrijk zijn, goede keuzes maakt. Dat is onze inzet. Niet meer en niet minder. De suggestie dat wij anders in de wedstrijd zouden zitten, wil ik verre van me werpen.'
Zesde partij
In het eindverslag staat dat er is gezocht naar een zesde partij of eventueel een niet-partij gebonden gedeputeerde. BBB ziet daardoor kansen om laten aan te haken bij de vijf partijen om zo de coalitie 'draagvlak te creëren'.
Van Essen van GroenLinks ziet dat niet per se als een mogelijkheid. Hij verwees naar het proces tot nu toe. 'Als er een andere samenstelling was waarmee we een coalitie konden vormen, dan was deze wel op tafel gekomen. Die is hier niet uitgekomen. Ik zie ook niet dat we na elf weken nog tot hele andere conclusies gaan komen. Of wij eruit gaan komen met zijn vijven, moeten we ook nog gaan zien.'
BBB-geluid
Tegelijkertijd willen de vijf partijen het BBB-geluid wel een plek geven in het nog te sluiten coalitie-akkoord, zo legt fractievoorzitter André van Schie (VVD) uit. 'We hebben bij de informateurs de vraag neergelegd hoe we dit kunnen gaan doen. We hebben gezegd dat we hiervoor misschien een apart proces moeten inrichten. We hechten er waarde aan om dit breder in de Staten op te pakken. Hoe dit moet, weet ik nog niet.' Dit zal de komende weken moeten blijken.
SGP en CU
De gesprekken begonnen met zeven partijen. Naast de huidige vijf (GroenLinks, VVD, D66, CDA en PvdA) waren ook ChristenUnie en SGP uitgenodigd voor de vervolggesprekken. Maar de huidige formerende fracties zien het niet zitten om met de twee christelijke partijen in een coalitie plaats te gaan nemen. Het leidde tot een 'gezamenlijke conclusie dat het in deze samenstelling geen begaanbare weg is hen als coalitiepartner te vragen', zo staat in het eindverslag
Kleine meerderheid
De beoogde coalitie van de vijf partijen heeft nu 25 van de 49 zetels. Dit is de kleinst mogelijke meerderheid. Partijen willen daarom weten of dit verstandig is met de opgaven die er op dit moment liggen, bijvoorbeeld bij de verduurzaming van de landbouw. Van Essen (GroenLinks): 'Het nadeel is dat als er iemand ziek is, je geen meerderheid hebt. in die zin kan een smalle basis in de Staten de noodzaak laten zien om sneller een samenwerking te zoeken'.
Van Schie (VVD) vult later aan: 'Als wij er als coalitie met zijn vijven niet uitkomen, dan kan het zo zijn dat we het bij de Staten neerleggen en na een debat kijken waar de meerderheid toe leidt.'
Planning
De thema’s die aan tafel worden besproken gaan over bestuursstijl, ruimtelijk beleid en wonen, energietransitie, natuur en landbouw, mobiliteit, sociale agenda en de financiële positie van de provincie. Cees van Eijk en Floor Vermeulen zullen deze gesprekken als formateurs begeleiden.
Het streven is om voor het zomerreces (10 juli) deze gesprekken af te ronden. Na afloop van dat proces is er voor inwoners, gemeenten, waterschappen en andere organisaties ruimte om voorstellen bij het uitwerken of opstellen van een coalitieakkoord te betrekken.
De verwachting is dat na het zomerreces een provinciebestuur geïnstalleerd kan worden.
