Landbouwakkoord is nog niet van de baan: uitstel tot medio mei, maar geen harde deadline
Ook LTO-voorzitter Sjaak van der Tak bevestigt op dezelfde persconferentie dat er nog door wordt onderhandeld. „Van een geklapt landbouwakkoord is geen sprake", zegt hij. „Het zijn wel moeilijke gesprekken, we blijven rondjes draaien. Er zijn ook positieve punten zoals een budget voor transitielandbouw. Daar verwachten we in mei meer duidelijkheid over."
Dooronderhandelen
Roy Meijer, die via het NAJK de jonge boeren vertegenwoordigt, spreekt in Hierden ook van dooronderhandelen. „Het zijn harde, zware gesprekken. Of we eruit gaan komen, gaan we medio mei zien. We blijven aan tafel zitten."
Adema wil geen harde deadline stellen. Mei is wel het mikpunt, omdat boeren duidelijkheid verlangen. Zo wil LTO Nederland graag aan de slag. Roy Meijer geeft aan dat er nu gewacht wordt op nieuwe colleges in de provincies. Adema: „Het draait om kwaliteit, we willen een goed inhoudelijk akkoord sluiten."
De onderhandelaar van LandschappenNL, Hank Bartelink, ook aanwezig in Hierden, geeft aan dat belangrijke thema's door zijn geschoven tot het laatste moment. „Maar de intentie blijft om eruit te komen."
Biechtstoelprocedure
De onderhandelingen komen nu wel in een nieuwe fase, geven de betrokkenen aan in de Gelderse plaats. Er wordt een 'biechtstoelprocedure' gevolgd, waarbij de vertegenwoordigers aan de hoofdtafel één op één in gesprek gaan met de voorzitter van de onderhandelingen, Chris Kalden, of minister Adema.
Zo kunnen de partijen meer op tafel leggen, is de gedachte. Mestverwerking, druk op agrarische grond, verdienvermogen en een goede oplossing voor PAS-melders zijn nog enkele heikele thema's volgens de betrokkenen.
Van der Tak: „Een nieuw idee dat gisteren uit de hoge hoed van LNV kwam: een graslandnorm per hectare, daar wordt verder over gesproken de komende weken."
Ketenpartijen
Adema gaat de komende weken ook één op één in gesprek met ketenpartijen, zoals de banken en supermarkten. Sommige van deze organisaties aan tafel, zonder namen te noemen, doen volgens hem weinig om een bijdrage te leveren aan een verdenmodel voor de Nederlandse landbouw. ,,Zij zullen er echt een stap bij moeten zetten.” Als ze dit niet doen, dan wil het kabinet deze partijen dwingen via wettelijke maatregelen.
Statement van LTO Nederland op eigen website
'Al maandenlang proberen agrarische organisaties, natuurorganisaties, ketenpartijen en overheden om tot een landbouwakkoord te komen. Aanvankelijk was de bedoeling dat dit akkoord in maart zou verschijnen, maar inmiddels wordt gesproken over uitstel tot de maand mei. Om het proces af te ronden is afgesproken dat de voorzitter op basis van gesprekken een definitieve tekst aan de deelnemers voorlegt. LTO heeft aangegeven daar in de week van 8 mei uitsluitsel over te willen hebben.'
LTO-voorzitter Sjaak van der Tak: „Op cruciale thema’s komen de onderhandelingen niet verder. Er moeten betere teksten komen wat betreft weerbare teeltsystemen voor onze plantaardige sectoren, de omgang met dierlijke mest en de mate van bescherming van landbouwgrond. Bovendien is het cruciaal dat de overheid aangeeft hoeveel budget er komt voor de gemaakte afspraken. Ik zie het niet gebeuren dat we daar met elkaar uit komen door het proces nog meer te vertragen. We kunnen wel eindeloos door blijven praten, maar met een herhaling van argumenten komt een oplossing niet dichterbij. Het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit weet inmiddels heel goed waar wel en geen draagvlak voor is onder boeren en tuinders. Het is tijd voor besluiten.”
Doel
Aan de onderhandelingstafel wordt veel gesproken over de toekomstige omgang met gewassen, mest en grond. Dat is belangrijk, maar het primaire doel van een landbouwakkoord was, is en blijft wat LTO betreft: het werken aan een beter toekomstig verdienmodel voor Nederlandse boeren en tuinders.
Van der Tak: „Dat doel mag niet ondersneeuwen. Ik maak me daar zorgen over. Ik roep het kabinet op om juist aan dit thema meer prioriteit te geven. Bijvoorbeeld door meer budget beschikbaar te stellen voor agrariërs die willen innoveren en extra inspanningen leveren voor natuur en milieu. Maar ook door strakkere afspraken te maken over de bijdragen van banken, supermarkten en ketenpartijen aan het toekomstig verdienmodel van de boer.”
Kaders
In het landbouwakkoord wordt niet onderhandeld over het toekomstige stikstofbeleid. LTO heeft echter aangegeven dat op cruciale onderwerpen wel stappen moeten worden gezet.
Van der Tak: „Richten we ons op 2030 of op 2035? Is er wel of geen sprake van gedwongen onteigening van boeren en tuinders vanuit het Rijk? Komt er een alternatief voor de KDW in de wet én in de vergunningverlening? Je kunt géén akkoord sluiten dat op draagvlak kan rekenen onder boeren en tuinders zolang die vragen niet beantwoord worden.”
Van der Tak vervolgt: „LTO heeft al maanden geleden aangegeven dat er wat ons betreft een koerswijziging op dit beleid moet komen om tot een breed gedragen landbouwakkoord te komen. Daarop zie ik nog onvoldoende progressie. Vanaf de start van het proces heb ik kraakhelder aangegeven dat het legaliseren van de PAS-melders voor LTO een on-onderhandelbare randvoorwaarde is. En ik heb aangegeven dat LTO eist dat alle toekomstige regelingen – voor boeren die willen stoppen, extensiveren, innoveren of verplaatsen – tegelijkertijd opengesteld moeten worden zodat boeren een geïnformeerde keuze kunnen komen over de toekomst van hun bedrijf. Ik begrijp inmiddels dat minister Van der Wal in mei wél de stoppersregelingen open wil stellen, maar nog geen zicht heeft op wanneer de andere regelingen opengesteld gaan worden. Nogmaals, laat ik daar maar heel helder over zijn: die aanpak gaat LTO niet steunen.”
Akkoord
Er kan voor LTO alleen sprake zijn van een landbouwakkoord als we op alle onderdelen tot een samenhangend en concreet totaalakkoord komen. Van der Tak: „We doen niet aan deelakkoorden, en we doen niet aan onderhandelaarsakkoorden waar onze leden zich niet over uit hebben kunnen spreken. Als we met elkaar tot een landbouwakkoord komen, leggen we dat voor aan onze leden. Zij hebben het laatste woord. Als we daar niet in slagen, neemt LTO geen verantwoordelijkheid voor onderdelen van het akkoord die mede door onze input tot stand zijn gekomen.”
NAJK: gesprekken Landbouwakkoord zijn nog gaande
Van de website van NAJK:
Maandag 17 april en dinsdag 18 april was er weer een tweedaagse van de hoofdtafel van het Landbouwakkoord. Er is over verschillende thema’s wederom flink gediscussieerd. De Telegraaf en het Algemeen Dagblad (AD) meldden dat het Landbouwakkoord geklapt zou zijn. Dit is onjuist. De gesprekken zijn namelijk nog steeds gaande.
„Overeenstemming is er nog niet, maar we zijn nog wel over de verschillende thema’s in gesprek. Op sommige onderwerpen moet echter nog behoorlijk voortgang geboekt worden om tot een akkoord te komen. Het zijn zeer pittige maar goede discussies. Maar het gaat dan ook over de toekomst van de landbouw: een belangrijk onderwerp”, aldus NAJK-voorzitter Roy Meijer. De verwachting is volgens NAJK dat er medio mei een Landouwakkoord ligt.
