‘Pittige conclusie, maar schrik er niet van’

Minister Adema wil in 2030 15 procent van het landbouwareaal biologisch gecertificeerd hebben. De biologische sector zelf wil innoveren, om onderscheidend te blijven. Leggen we de lat dan niet te hoog?

Hoe staat het met de ecologische kwaliteit van boerensloten in Noord-Holland? Om daar een antwoord op te krijgen,
deden 26 boerenbedrijven het afgelopen jaar mee aan het project ‘Bloeiende boerensloot’. Met name sloten in het veengebied scoren goed.

Boerenbloed kruipt waar het niet gaan kan. Dat karakteriseert Raymond Zijp (57), die in 2014 een schapenbedrijf begon midden in Natura 2000-gebied de Eilandspolder bij De Rijp (NH). Daarnaast is hij de bewaarder van foktechnisch erfgoed.

Al een paar weken is er sprake van een dalende prijstrend op de graanmarkt. Veehouders die voer bestellen zien dit echter maar minimaal terug in de prijs die ze betalen. Alleen sojahullen laten een stevige prijsdaling zien.

„Nu weer eens een vrolijk stukje”, hoor ik er eentje zeggen, die me naar mijn computer ziet lopen om een stukje te typen. Ik merk dat ik daar in deze tijd steeds vaker moeite mee heb. Terwijl ik persoonlijk eigenlijk niet mag klagen en dat doe ik ook niet

Zeventig jaar geleden zorgde de Watersnoodramp niet alleen voor veel slachtoffers, maar ook voor veel schade aan de landbouw. De ramp zorgde voor een enorme versnelling van de modernisering. Nog steeds bestaat in Nederland het gevaar van overstroming.

Koos van der Laan heeft een bedrijf in Kamerik (UT). Een deel van zijn aangekochte hectares ligt in Zuid-Holland. Sinds december heeft de provincie een instrument om deze te onteigenen als de melkveehouder het land ‘niet omzet naar natuur’.

Het verplicht bijmengen van biologische of duurzame producten krijgt momenteel veel aandacht in Den Haag. Op deze manier zou de vraag naar duurzame producten groter worden, zodat meer boeren daar een boterham aan kunnen verdienen.

Als u ooit een vergunning heeft aangevraagd, bent u misschien al eens over de woorden ‘formele rechtskracht’ gestruikeld. Wat houdt dit precies in?

Veel boeren vinden natuurorganisaties slechte of matige natuurbeheerders. Dit blijkt uit onderzoek van Agrio onder 1.422 boeren, uitgevoerd door onderzoeksbureau Geelen Consultancy. Boeren zien geen rol voor deze clubs binnen de gebiedsgerichte aanpak.

Dat boeren kritisch tegenover natuurorganisaties staan, noemt Judith Westerink ‘heel herkenbaar’. Zij werkt als bestuurskundig onderzoeker bij WUR en monitort op 17 landbouwbedrijven, die een samenwerking hebben met Staatsbosbeheer, e ontwikkeling.

In het onderzoek vroeg de redactie in een open vraag aan boeren wat ze onder natuurinclusief verstaan. De 683 gegeven antwoorden liepen nogal uiteen. Hier een kleine selectie van veel voorkomende en opvallende antwoorden.

Akkerbouwer Simon Wilms uit Anna Paulowna (NH) vindt het niet nodig om landbouwgrond op te offeren voor natuur. „Voor iedere hectare die we hier niet inzetten voor de productie van voedsel, wordt er in andere landen mogelijk ‘echte’ natuur opgeofferd.”

In het onderzoek legden we de deelnemers een aantal stellingen voor over natuur. Een van de opvallendste conclusies is dat meer dan de helft van de boeren in de provincies Utrecht en Groningen tegen een passende vergoeding meer aan natuurbeheer wil doen.

Melkveehouder Henk Hoefnagel gebruikt hout uit zijn eigen bos als strooisel in de stal van zijn vijftig koeien. Hij kocht een stuk bos voor (5 hectare) en legde ook een stuk productiebos (3 are) aan. Van de provincie Gelderland kreeg hij startsubsidie.

Uit het onderzoek ‘Boeren met natuur’ blijkt dat 13 procent van de boeren een deel van hun landbouwgrond wil omzetten in natuur. Wat komt er allemaal kijken bij de overstap van landbouwgrond naar natuurgrond?

Eén van de hoofdconclusies uit dit onderzoek is de kritische houding van boeren richting natuurorganisaties. Slechts 5 procent geeft aan het afgelopen jaar meer vertrouwen te hebben gekregen in natuurorganisaties.

„Het zijn pittige conclusies, waar we niet erg gelukkig van worden. Maar we schrikken er niet van”, zegt Theo Bakker, coördinerend adviseur natuurinclusieve landbouw van Staatsbosbeheer, als reactie op het onderzoek.

Melkveehouder Jan Willem Breukink is de kersverse voorzitter van CO2L Farming Advies. Op zijn eigen bedrijf in het Gelderse Brummen experimenteert hij met bodem- ecologie. Dat werkt.