Het perspectief van Howard Koster: 'Wij hebben het roer omgegooid en zijn een boerderij begonnen'

Beste collega-boeren, beste lezers,

Wij van burgerboerderij de Biesterhof zijn zogeheten zij-instromers. Vanuit andere levenslopen hebben wij het roer omgegooid en zijn wij dit jaar met een kleine gemeenschap op 25ha grond van burgercoöperatie Land van Ons een boerderij begonnen. Afgelopen week hebben wij de laatste hand gelegd aan ons businessplan. Hierin creëren we aan de hand van een aantal grote maatschappelijke thema’s perspectief voor onszelf en onze boerderij. Dat perspectief wil ik hier graag met u delen. Niet omdat wij claimen hét antwoord te hebben voor de uitdagingen in ons voedselsysteem, maar omdat dit voor onszelf belangrijk is. Dit is ons eigen, plaats- en context-specifieke antwoord op datgene wat er in de maatschappij speelt.

Mocht u hier iets uit kunnen halen, super! Mocht dit alles helemaal niets voor u zijn, even goede vrienden.

Op de Biesterhof streven wij naar (bio)diversiteit met een multifunctioneel landbouwsysteem dat klimaatadaptief is en de transitie naar plantaardige eiwitconsumptie ondersteunt. Door praktijken die regeneratief zijn voor onze omgeving (milieu, sociaal en economisch) leveren we producten en diensten aan onze lokale gemeenschap, waarbij korte waardeketens ons een duurzaam inkomen verschaffen en ons in staat stellen om een hoge mate van kringloop te behalen.

(Bio)diversiteit

Land van Ons is in 2019 gestart om de biodiversiteit in het agrarisch landschap van Nederland te verhogen. Op de Biesterhof passen wij verschillende ‘agroforestry’ systemen toe en creëren wij natuur op 10% van ons oppervlak. Natuurinclusieve landbouw stelt ons in staat om te profiteren van ecosysteemdiensten die de natuur ons levert (natuurlijke plaagbestrijding, nutriëntenkringloop, koolstofopslag, waterregulatie).

Multifunctionele landbouw

Landbouwgrond kan veel meer voor ons betekenen dan alleen het produceren van biomassa. Naast de bovengenoemde ecosysteemdiensten is een diverse, natuurinclusieve boerderij ook bij uitstek geschikt voor culturele, educatieve en recreatieve activiteiten waar een verdienmodel aan gekoppeld kan worden. Vlak buiten Nijmegen gelegen, biedt de Biesterhof naast gezond voedsel, ook workshops, natuurverbinding en boerderijlunches en -diners aan onze bezoekers aan.

Klimaatadaptief

De wereld wordt snel warmer en in Nederland gaat dit gepaard met steeds heviger wordende regenbuien, afgewisseld met steeds langere periodes van droogte en hitte. Naast gewassen als sorghum die het goed doen in dit veranderende klimaat, zullen de duizenden bomen die wij planten een belangrijke rol spelen in het klimaatbestendig maken van de Biesterhof. Bomen houden water vast als het valt en kunnen bij het grondwater als het droog is. Bomen gaan verdamping tegen door de windbeschutting die ze verzorgen en ‘last but not least’: bomen produceren voedsel!

Plantaardige eiwitten

Nederland heeft een Nationale Eiwit Strategie die als doel heeft om de balans van dierlijke naar plantaardige eiwitten te verschuiven. Ook wil men de Nederlandse zelfvoorzienendheid in plantaardige eiwitten verhogen. De Biesterhof draagt bij aan deze transitie door noten te produceren als hoogwaardige vervanger van dierlijke eiwitten. Daarnaast telen wij tussen onze bomenrijen eiwitrijke gewassen zoals lupine. Onze afhankelijkheid van dierlijke mest verminderen wij door het telen van vlinderbloemige groenbemesters.

Regeneratieve landbouw

“Het verbeteren van productie-, regulerende en ondersteunende ecosysteemdiensten met de bodemgezondheid als basis, teneinde niet alleen een positieve impact te hebben op het milieu, maar ook op de sociale en economische componenten van duurzame voedselproductie.” Dit is de definitie van regeneratieve landbouw die we bij de Biesterhof hanteren, waarbij wij er nog aan toe voegen dat wij als expliciete doel hebben om onze producten beschikbaar te maken voor alle lagen van de bevolking!

Korte keten

Winstmarges van boeren dalen al decennia, met verregaande mechanisatie, schaalvergroting en de leegloop van het platteland tot gevolg. Korte ketens streven ernaar om de directe band tussen producent en consument te herstellen, waarbij de boer een eerlijke prijs ontvangt. De lokaliteit vermindert de ‘footprint’ van ons voedselsysteem en daarnaast zal toegenomen contact tussen boer en burger een beter begrip van dit systeem faciliteren. De Biesterhof maakt gebruik van directe verkoop middels een boerderij winkel, wij verwerken onze producten in onze boerderijlunches en -diners, werken samen met lokale duurzame initiatieven (brouwerijen, bakkers en voedselverwerkers) en verkopen onze producten via de webwinkel van Land van Ons.

Kringloop

Wij streven naar een zo gesloten mogelijk systeem. Op onze boerderij importeren we geen voer voor dieren en spelen kippen en schapen alleen een rol daar waar ze bijdragen aan het agro-ecosysteem. Producten worden zo lokaal mogelijk verkocht en dierlijke mest wordt geruild voor stro en tarwe met de nabije biologische melkveehouder. Het Soil&Compost Lab vormt het kloppende hart van de boerderij waar alle reststromen worden verwerkt tot compost en weer terugvloeien naar de boerderij. Door met zorg, kennis en aandacht een goed functionerend agro-ecosysteem te creëren verminderen wij aanzienlijk de benodigde inputs terwijl we productie op een goed peil houden.

Tenslotte

Met ons proefjaar achter de rug en de bovenstaande uitgewerkte thema’s op zak hebben wij Land van Ons overtuigd van ons perspectief. Wij mogen het de komende jaren gaan proberen op de Biesterhof. U bent uitgenodigd.

Met vriendelijke groet,

Boer Koster

www.biesterhof.nl