Column: Ongevraagd advies aan Christianne van der Wal

Snel en zorgvuldig is vaak een tegenstelling. Een snelle aanpak lijkt mij het opkopen van piekbelasters, als het laaghangend fruit. Dat kost echter veel geld en zorgt er niet voor dat de blijvers het beter hebben en kunnen verduurzamen. Bij een zorgvuldige aanpak denk ik aan gebiedsgericht, met aandacht voor wensen van alle betrokken partijen, en zoeken naar oplossingen waarbij er nog ruimte is om te ondernemen.

Geen impact

Vanuit juridisch oogpunt is de snelle aanpak via de uitkoop van bedrijven het meest eenvoudig te borgen. Immers: een koe die er niet meer is, kan sowieso geen impact hebben op de omgeving. Alles wat daarnaast onder ‘zorgvuldigheid’ terecht komt, vereist een (nieuwe) borgingsystematiek. Het opkopen van koeien als enige maatregel gaat echter compleet voorbij aan het feit dat er via management en innovatie stikstof- en milieuwinst is te boeken.

Aan de stikstoftafels praten we al over concrete emissiereducerende maatregelen, zoals voermaatregelen of stalaanpassingen. Als ik moet adviseren welke maatregelen goed inpasbaar zijn per regio/bedrijf, dan verwacht ik toch dat er op z’n minst eerst een goede borgingssystematiek is. Een systematiek die reductie van een maatregel registreert en bijhoudt hoeveel dit bijdraagt aan de reductiedoelstellingen. Natuurlijk is het een goede zaak dat de sector geconsulteerd wordt over de toepasbaarheid van maatregelen. Alleen zonder systematiek en juridische onderlegger om onze inspanningen vast te leggen, lijkt mij de timing van de provincies iets te enthousiast. Bovendien lijkt de overheid niet nagedacht te hebben dat we, naast natuur en stikstof, op termijn ook aan klimaatdoelstellingen moeten voldoen en willen aansturen op voedselproductie met minder broeikasgassen.

Tijdswinst

Een fatsoenlijk borgingssysteem ontwikkelen kost tijd, maar ik geloof er heilig in dat een sterk fundament - in juridische zin - op een later moment grote tijdswinst oplevert. De RAV-systematiek blijkt nu al niet houdbaar en creëert bovendien een papieren werkelijkheid. Dit levert alleen maar ruis op voor boeren die reeds in (dure) emissiereducerende technieken hebben geïnvesteerd. Dus ongevraagd advies van een 25-jarige boerin aan de nieuwe minister: eerst inzetten op zorgvuldigheid, dan komt de snelheid vanzelf.

Amber Laan

Amber Laan schrijft maandelijks een column voor de website van Agraaf. Ze maakt sinds eind 2020 deel uit van een maatschap met haar ouders Bianka en Robert en haar jongere zus Emma. Gezamenlijk runnen zij een melkveebedrijf met 80 koeien op 65 hectare grond in Polder Zeevang, een aangewezen Natura 2000-gebied Zeevang in Laag-Holland (NH). Gezien deze hoeveelheid grond zijn Amber en haar familie druk bezig om de extensivering van hun bedrijf nog meer vorm kunnen geven, gekoppeld aan een gezond verdienmodel.

Onlangs behaalde ze haar master Bestuur en Beleid, gericht op de landbouwsector, aan de Universiteit Utrecht. Haar bachelor agrarische economie en beleid had ze daarvoor in Wageningen gedaan. Ze is ook voorzitter bij het Hollands Agrarisch Jongeren Kontakt en adviseur duurzame landbouw bij Schuttelaar & Partners. Amber Laan is te volgen op Twitter: @Amberlaan7.