Landbouwakkoord, oplossing voor de toekomst?

Lezend in de samenvatting van het SER-advies zie ik dingen staan die me uit het hart gegrepen zijn: “De meerwaarde van een landbouwakkoord ligt in het vaststellen van langjarig voorspelbaar en coherent beleid, en herstel van vertrouwen. Het handelingsperspectief van de boer staat centraal. Een akkoord geeft duidelijkheid en maakt langjarige investeringsbeslissingen mogelijk”.

Kijk dat zijn dingen waar we mee verder kunnen denk ik dan. Langjarig, voorspelbaar en coherent [=samenhangend]. Dat zijn nu net de zaken waar we als sector op wachten. Langjarig en voorspelbaar zijn hard nodig om investeringen die een langjarige terugverdientijd hebben op een verantwoorde wijze te kunnen doen. Heel erg eens dus met die richting en het woord “coherent” neemt de laatste ongerustheid weg. Want daarmee worden de losse eindjes ook ingevlochten en kun je rustig verder als ondernemer. Dus vooruit met de geit, of in ons geval, vooruit met de kip…?

Of toch niet………?

Risico-denker

Als ik de teksten uit de samenvatting lees komt namelijk ook de risico-denker in me boven. Want iets op papier zetten en in werkelijkheid realiseren zijn twee verschillende zaken. IK wil nog een spa dieper. Wanneer we door de maatschappij gewenste veranderingen gerealiseerd hebben, is het dan ook juridisch stevig genoeg? Houdt het akkoord, of haar uitwerking, stand bij de rechter? Er zijn [te]veel partijen en stichtingen die hun eigen wensbeelden hebben, zich niets aan een akkoord gelegen laten liggen en de weg naar de rechter op gaan om hun vermeende gelijk te halen.

Het is een open deur, maar als we terugkijken op de afgelopen jaren stemt juist dat spoor mij niet gerust. Uitspraken waarin de grondslag is dat we moeten gaan aantonen geen ongelijk te hebben. Het geeft me jeuk op de rug. Teksten als …”niet uit te sluiten valt dat….” is iets waar ik flauw van word. Want “niet uit te sluiten valt dat er een bruine beer in de kofferbak van uw auto zit”. U hebt immers die kofferbak tijdens het lezen van dit artikel niet steeds in het oog gehouden. De kans is nihil maar is niet uit te sluiten.

Boerenverstand

Wat ik ermee wil zeggen is dat we in mijn ogen van het padje zijn in een aantal zaken en het nuchtere boerenverstand weer terug moet komen. “Niet alles kan overal.” Prima, maar dat geldt ook voor het boerenerf. Je kunt van ondernemers niet verwachten dat ze stappen zetten wanneer er onduidelijkheid is over het juridisch voortbestaan van benodigde vergunningen en daarmee over de rechtszekerheid en de toekomst van hun bedrijven. Bij onduidelijkheid is dan de beste keuze: stil zitten en afwachten tot de mist optrekt. En dat is wat we niet willen en niet moeten willen als sector. We willen vooruit op het vlak van duurzaamheid en we willen leveren wat de markt vraagt. Daar zijn we als landbouwsector de afgelopen decennia sterk in geweest en we leveren het bewijs daarvoor nog elke dag. We lopen in pluimveeland voorop als het gaat om meer dierenwelzijn en proberen daarbij de juiste middenweg te vinden in de afweging van welzijns- en duurzaamheidsaspecten.

Ik heb een vraagteken gezet achter de kop van dit artikel. Vooralsnog laat ik die staan en misschien moeten we er nog wel een tweede vraagteken achter zetten. Mijn zorgen rond de juridische zekerheid met het oog op vergunningen is in 2021 toegenomen. Het stikstofdossier heeft fundamenten van vergunningen aangetast en dat is niet aanvaardbaar. In 2021 niet en de jaren hierna ook niet.

Terug naar de vraag of een landbouwakkoord wenselijk is. Mijn antwoord is: Ja het is wenselijk. Maar dan wel in samenhang van rechten en plichten. Voor de plichten lopen we als sector niet weg en veel voorlopers zijn daar al volop mee bezig. Maar nu dus aandacht voor de paragraaf rechten. Geef de sector het comfort en de zekerheid dat ze vooruit kunnen zonder een juridisch mes in de rug te krijgen.

Is een landbouwakkoord een oplossing voor de toekomst? Jazeker, als het tenminste een basis legt waarin bedrijven er zeker van mogen zijn dat ze verder kunnen. Dan pakken pluimveehouders de handschoen op en leveren we graag ook de komende decennia duurzaam en gezond eten.

Kees de Jong.