Het regeerakkoord in cijfers
In de budgettaire bijlage van het regeerakkoord (hier te downloaden) is te zien dat de uitgaven voor landbouw in de komende vijf jaar flink toenemen. Waar de huidige regering in zijn begroting voorzichtig rond de 1,4 miljard euro per jaar voor de landbouw had gereserveerd, trekt de nieuwe regering daar elk jaar nog eens een tot drie keer zoveel voor uit. Het overgrote deel daarvan komt uit het stikstoffonds, verder wordt er nog een paar miljoen extra uitgegeven voor versterking van de NVWA en voor de natuur in Caribisch Nederland.
Het stikstoffonds zal in totaal 25 miljard euro bedragen. Maar het grootste deel daarvan wordt in de komende regeerperiode nog niet uitgegeven.Tot 2026 heeft de regering slechts 6,8 miljard euro aan uitgaven uit het stikstoffonds begroot. 13,2 miljard euro blijft liggen voor het kabinet daarna, en nog eens 5 miljard voor de daaropvolgende regering.
De budgettaire bijlage maakt niet duidelijk hoe de volgende regering die 6,8 miljard euro gaat inzetten; de verdeling voor de periodes 2022-2026 en 2027-2030 zijn samengepakt. Driekwart van het stikstof-budget wordt in die twee periodes uitgegeven aan herstructurering van de landbouw; opkopen van veehouderijen, uitbreiden van natuurareaal en een vergoeding aan boeren voor afwaardering van hun grond.
Die afwaardering heeft ermee te maken dat de nieuwe regering een nieuwe planologische categorie grond wil invoeren; landschapsgrond is grond waarop extensief en natuurinclusief landbouw bedreven kan worden. Deze categorie zit tussen natuurgrond en landbouwgrond in. Omdat de opbrengsten van deze grond lager zijn dan die van intensief te gebruiken landbouwgrond, zal de waarde van deze landschapsgrond lager zijn. En voor dat waardeverlies zal de overheid de grondeigenaren compenseren.
Ongeveer een kwart van het stikstoffonds wordt besteed aan het geven van perspectief aan de blijvers, en aan het ondersteunen van hun stappen naar verduurzaming van het bedrijf.
