‘Het duurt vaak zeven jaar voor natuurlijk bodembeheer op gang komt’

Jochems zegt dat er duidelijke voordelen zitten aan natuurlijk grondbeheer ten op zichte van gangbaar grondbeheer. Zoals gezondere en meer weerbare planten, een lagere kostprijs (na overschakelperiode) en een betere biodiversiteit. Daarnaast is het ook beter voor mens, dier en milieu.

“Bij natuurlijk bodembeheer laat je de bodem zoveel mogelijk ongestoord en voedt je de bodem door middel van natuurlijke processen (plantengroei en vertering). Het verschil tussen gangbaar bodembeheer en natuurlijk bodembeheer is dat je bij gangbaar bodembeheer de plant te eten geeft, terwijl je bij natuurlijk bodembeheer de bodem te eten geeft.”

Zoute wereld

Maatregelen voor natuurlijk bodembeheer zijn het oppervlakkig bewerken van de grond, het land niet kaal laten staan in de winter en voedsel zoeken voor het bodemleven. Over voedsel zoeken voor het bodemleven zegt Jochems: “De zoute wereld die al toegepast wordt, zoals kunstmest en dergelijke, moet je vriendelijker maken (nitraten en ammonium vervangen door ureum of vloeibare meststoffen). Daarnaast moet je kijken naar de mineralenbalans in de bodem en in kaart brengen welke koolstofbronnen al aanwezig zijn.”

Maar de bodem heeft tijd nodig om dit op te bouwen. Snelle maatregelen zitten er niet in, zegt Jochems. „Je moet op zoek naar koolstofinput, die als verterend materiaal op een gezonde manier kan bijdragen aan het opbouwen van je bodemleven. Je bouwt het niet in één jaar op, dit kan zo drie tot vijf jaren duren. Vaak duurt het zeven jaar voordat het echt goed op gang komt.”

Met de seizoenen meewerken

“Het belangrijkste is dat je nadenkt hoe je met de natuur en de seizoenen mee kunt werken.”, vervolgt Jochems. “Daarnaast is het belangrijk om te weten wat de levensprocessen in je bodem zijn, dus wat zijn de levensvoorwaarden voor je microbiologie. Als je dat weet, dan kun je daarop inspelen.”

Met de seizoenen meewerken heeft ook het voordeel dat de bodem beter kan reageren op periodes van droogte en wateroverlast. Jochems stelt dat de bodem als een spons fungeert en dat de bodem meer water kan opnemen met een betere structuur en meer organische stof, wat ook de afspoeling van nutriënten verminderd.„De biomassa zorgt ervoor dat de grond poreuzer wordt, waardoor je meer water opslaat in droge perioden en meer water afvoert in de natte perioden.”

Elke boer is anders

Welke maatregelen een boer kan nemen, is afhankelijk van de bedrijfstak („ Een melkveehouder heeft natuurlijk andere mogelijkheden dan een akkerbouwer”), maar natuurlijk bodembeheer is voor elke boer haalbaar, ongeacht biologisch of gangbaar, zegt Jochems. „Gangbaar bodembeheer en natuurlijk bodembeheer zijn verschillende methodes en het is afhankelijk van de ondernemer welke methode het beste past - we hebben het niet over goed of fout - maar een gezonde bodem is beter voor ons allemaal.”