Erisman: ‘Nederland loopt vast in verplichtingen’

LNV komt met voorstellen die de hele sector zullen vergruizen. Zorg allemaal dat jullie trekkers in orde zijn’. ‘Mobi-liseren#aanpakkendiezooi’. ‘Het mes in stikstofprofessoren’. De boerenactiegroepen lieten eind vorige week van zich horen, na geruchten over een nieuw stikstofplan, dat zou betekenen dat landbouwactiviteiten in het Groene Hart en de Gelderse Vallei fors moeten krimpen.

Het zal Jan Willem Erisman, één van de twee auteurs van het plan, pijn gedaan hebben. Minder dan een dag voordat de geruchten losbraken, had Agrio een interview met de Leidse hoogleraar Milieu en Duurzaamheid. Daarin vertelde Erisman dat hij boeren juist perspectief wil bieden.

„Je ziet dat de emotie bij boeren op het moment heel hoog is", constateert hij. „Ze worden steeds weer geconfronteerd met rechtszaken en nieuwe wetgeving, en weten nu niet waar ze aan toe zijn. Het CBS maakte onlangs bekend dat binnen twintig jaar de helft van de boeren stopt, en geen opvolger heeft. Ze zien geen perspectief meer in het boerenbedrijf. Dat perspectief willen wij hen weer bieden. Daarvoor moet je verder kijken dan enkel het stikstofprobleem.”

Juridisch moeras

Erisman en co-auteur Berno Strootman (van Strootman Landschapsarchitecten) zagen dat Nederland, en de Nederlandse landbouw, de laatste jaren telkens in de problemen komt vanwege verplichtingen die ons land is aangegaan. Actiegroepen (Urgenda in het geval van het klimaat, de MOB met stikstof) stappen naar de rechter om Nederland te dwingen aan die verplichtingen te voldoen.

„Voordat je het weet, zak je weg in een juridisch moeras”, vertelt Erisman. „Als je uit dat moeras wil blijven, moet je die verplichtingen op een rij zetten. Zodat je daar rekening mee kunt houden in je beleid.”

Erisman en Strootman wilden opzoeken welke verplichtingen Nederland heeft. Maar ze kwamen erachter dat zo’n overzicht er niet is. „Niemand heeft dat op een rijtje gezet. Er wordt veel op dossiers gewerkt, en op elk dossier zit veel diepgang en kennis, maar niemand kent alle dossiers. Dus krijg je telkens een aanpak van één probleem, maar geen integraal beleid dat overal rekening mee houdt. Dat overzicht van de totale verplichtingen, en een integrale aanpak daarvan, hebben wij nu opgesteld. Daarmee kan Nederland beleid ontwikkelen voor de lange termijn. En boeren duidelijkheid geven. Zonder beducht te hoeven zijn op telkens nieuwe rechtszaken.”

En wat kwam daar uit?

„Dat we een hoop verplichtingen zijn aangegaan. Het Klimaatakkoord van Parijs, de Vogel- en Habitatrichtlijnen, de Kaderrichtlijn Water, natuurbeschermingsverdragen, het Europees Landschapsverdrag, het Werelderfgoedverdrag… Als je die niet in samenhang aanpakt, zul je zodra je het ene probleem hebt afgehandeld weer met een ander probleem voor de rechter staan.”

Het gehele rapport is vanaf 1 juli te lezen op www.ontspannennederland.nl.

Lees verder in de aankomende editie van Agraaf. Deze belandt vanaf vrijdag 2 juli bij u op de mat. Bent u nog geen abonnee? Vraag dan hier een gratis proefnummer aan.