En de boer, hij ploegde voort

Toen begin jaren 50 van de vorige eeuw de Europese Gemeenschap van Kolen en Staal werd opgericht, als voorloper van de huidige EU, had men totaal geen idee van en over verdergaande Europese samenwerking. Nu is die samenwerking er, weliswaar met horten en stoten zoals Mansholt en MacSharry, zoals met Griekenland en Polen/Hongarije maar vooral met Brexit nu.

Toch mogen we stellen dat die samenwerking een succes is geworden. Aan de toenmalige doelen is voldaan, er is geen oorlog meer, er is voldoende – en goed betaalbaar - voedsel en er is een vrije markt. Die vrije markt is van enorm belang voor de Nederlandse land en tuinbouw en we hebben daarop een zeer sterke agrarische sector kunnen opbouwen, met steun van landbouwonderzoek, landbouwonderwijs en landbouwvoorlichting. Het zogenaamde OVO drieluik.

Het gekrakeel rond Brexit en meningsverschillen rond visserij moeten we oplossen. Als een timmerman die een nieuwe hamer nodig heeft. De Britten beetje tegemoetkomen, dan kan Johnson zijn achterban laten zien dat ie heeft gewonnen, en wij moeten de vissers compenseren. Stap daar overheen want wat we dan binnenhalen is vele malen groter. Mijn ( alter ego ) Opa zou zeggen : “t is net de peeremarkt, mangs muj met nun wors noar een ziede spek gooin “ Zo is het hier ook volgens mij en koop die hamer.

Besluitvaardiger

De EU mag trouwens wel wat besluitvaardiger, compacter en transparanter. Ook nog in Straatsburg vergaderen moet er uit, besluiten bij grote meerderheid in plaats van vetorecht voor elk land . En optreden als nodig. Bij de oorlog in onze achtertuin, de Balkan jaren '90, waren we bijna onzichtbaar, de VS moest het merendeel doen. Nu bij corona bemoeit Brussel zich met ondersteuning en vaccinontwikkeling. En that's it. Elk land heeft eigen aanpak en ik vraag me af of die lappendeken van maatregelen efficiënt genoeg is om effectieve aanpak te krijgen. Is dat wat we willen?

Als we echt iets van wereldmarkt willen zijn moeten we ons daarnaar gedragen. Hervormen die boel, nu keuzes maken nu het nog kan en niet vermorzeld worden tussen China en de VS. Die hebben eigenbelang voorop staan, vooral nu “Amerika First “.

Tot nu toe is EU succes, maar tijd voor update. Beetje gaan zitten roepen tegen Brussel : “we want our money back “, zoals Thatcher deed en nu Johnson, is de verkeerde route, de route naar de uitgang. We missen daarmee met name als land- en tuinbouwsector de voor ons zo belangrijke Europese thuismarkt en enorm exportpotentieel. Het zal allemaal wel niet optimaal zijn in Brussel maar een alternatief is vele malen slechter en brent ons terug bij af.

Over die GLB onderhandelingen moeten we trouwens wel opletten dat die niet gekaapt worden door klimaatdiscussie van Frans Timmermans. Want dan gebeurt er iets wat we liever niet willen nl dat de GLB wordt uitgekleed voor het klimaat. Begrip voor klimaat en de doelen maar aanpak wel gebaseerd op feiten en geen luchtfietserij.

Mijn alter ego zou zeggen : “hool m’in de gaatn vuurdet t oe ower de kloompn lup “

Noaberschap

Het uitgangspunt voldoende goed- en betaalbaar voedsel is er eentje van alle tijden. Nu op de grens van 2021 lijden nog steeds miljoenen mensen onder de armoedegrens, worden verdreven of lijden honger. Dat moeten we ons aanrekenen. In Twente heet dat noaberschap. Elkaar helpen en om elkaar geven, ook in een groter geheel. De EU en Nederland is daar bij uitstek voor geschikt om daar een grote rol in te spelen. Het voorzien in eerste levensbehoefte: eten! Daar is wel consistent beleid voor nodig, vertrouwen in de sector, werkbare doelen stellen in plaats van regels. De Nederlandse boer en tuinder is van wereldklasse en kan dat ook gaan invullen. Maar niet zoals mijn opa zou zeggen: “oe rieke rekkn en oe aarm vrettn.“ Het begint bij financiële zekerheid, als een boer wat verdient wil die het ook wel investeren. Met duidelijke haalbare en betaalbare doen gaat die boer dat doen, op zijn eigen manier! Ja! Juridische borging wordt lastig maar mag ons niet van doel afhouden of de boer gaan zeggen hoe hij de koeien moet voeren. Nee!

Wie had 60 jaar geleden, bij introductie van de melkmachine, ook maar enigszins kunnen denken dat een robot het melken overneemt? Niemand toch? En zo gaat het; nieuwe methodes en technieken dienen zich aan en worden toegepast. Bedrijfsvoeringen worden aangepast, boeren passen zich aan. Kwaliteit stijgt, productie stijgt en de boer wordt manager. Daarmee kunnen we ook de stikstofcrisis te lijf. Vroeger was je een goede boer als je goed kon handmelken en een eiken paal in de grond graven. Daar is niet veel meer van over. Er zijn nu andere vaardigheden voor nodig om goede boer te zijn.

Aanpassen, niet roepen en klagen - dat helpt niet echt - maar aanpassen aan gewijzigde omstandigheden. Meedoen in plaats van roepen langs de kant, lid worden van een politieke partij en actief worden. Het is een oude wens van mij om meer boeren politiek actief te laten zijn. Want er zijn vele plekken waar over boeren, platteland en hectares wordt beslist en nog te vaak zijn boeren daar ondervertegenwoordigd. Dat betreur ik. Aktiepunt 2021: doe mee in de politiek!

Aan het slot van dit artikel spreek ik graag de wens uit voor 2021 gezond en rustig te blijven, werk goed doen, omkijken naar anderen en positief blijven. Dat geeft kracht!