Column: Erfbetreder hoeft geen vies woord te zijn

In eerste instantie richtten we ons op het reguliere MKB, om verduurzaming door te rekenen in financieel gewin. Gelukkig kwam al snel John Heesakkers van Janmiekeshoeve in Brabant op ons pad. Met een stevige verduurzamingsambitie wilde hij zijn verdienmodel laten doorrekenen. Het bedrijf moest natuurlijk wel gezond blijven. En dus haalde hij ons erbij, als financieel experts en rekenaars. Op dat moment bleek dat we, als we onze rol als stimuleerders van ondernemers serieus wilden nemen, verder moesten gaan dan alleen exceltabellen invullen.

De eerste zeven maanden hebben we het niet over getallen en verdienmodellen gehad. Maar alleen over wat John en zijn gezin nu eigenlijk wilden. Hoe zij hun leven over tien jaar voor zich zagen, en wat dat zou betekenen voor de activiteiten op hun boerderij. Uiteindelijk kun je zeggen dat we er ‘maar’ zeven maanden mee bezig zijn geweest, want John heeft met zijn gezin besloten tot een radicale overgang.

Wat wil je, wat kun je en wat heb je?

Bij 5voor1 leidde het ook tot een radicale overgang. We merkten dat we vragen stelden die boeren en boerengezinnen zichzelf niet vaak stellen. Dat we op een andere manier kijken naar de ontwikkeling en ontwikkelingsmogelijkheden van bedrijven.

Een duurzaam bedrijfsmodel begint bij de ondernemer zelf. Is de ondernemer een onderneming aan het opbouwen waar hij of zij ook op termijn voldoende energie uit kan halen? Daarnaast kun je je als ondernemer gemakkelijk rijk rekenen als je geen normale beloning voor je eigen arbeid rekent, of jezelf 100 uur in de week laat werken. Dan kan het nog zo leuk zijn: volhoudbaar is het niet. De bijpassende vragen: wat wil je en wat kun je?

Pas als duidelijk is wat de ondernemer wil en kan, gaan we kijken wat de ondernemer al heeft aan kennis, kunde en middelen (wat heb je?). Hieruit haal je wat er nodig is om de onderneming te kunnen laten groeien. Pas aan het einde van het proces kijk je naar wat echt niet haalbaar is (wat kun je niet?). Mensen overschatten wat ze op korte termijn kunnen bereiken, maar onderschatten wat op lange termijn haalbaar is. Zorg dat je pas zo laat mogelijk gaat denken in onmogelijkheden.

Erfbetreder is geen vies woord

In 2018 werden Peter en ik gevraagd om als financieel en operationeel experts aan te sluiten bij de Boerenversneller van De Nieuwe Boerenfamilie. Die kans grepen we met beide handen aan. In het programma zitten ondernemers in verschillende fase van transformatie: van ‘geen idee wat het moet gaan worden’ tot ‘help mij om dit plan handen en voeten te geven’. Heel inspirerend om met deze boeren te mogen werken, en ze te begeleiden in hun ontwikkeling. Of we daar nou Excel bij uit de kast halen of niet.

Het mooiste vond ik zelf om bij de ondernemers langs te gaan, om te horen wat hun hoop, dromen en uitdagingen precies waren. Ik vond ‘erfbetreder’ altijd een beetje een vies woord. Alsof je iets aan het doen bent wat eigenlijk niet mag. Maar als dit woord betekent dat ik bij zoveel mooie bedrijven langs mag, dan neem ik het graag aan als geuzennaam.

De Nieuwe Boerenfamilie Column

De Nederlandse landbouw is aan verandering toe. Maar verandering ligt niet bij de boer alleen! De Nieuwe Boerenfamilie is de boer met een groep betrokkenen daaromheen: de uitvinder, de architect, de ambtenaar, de marketeer, de chefkok, de bankier, de jurist, de ontwerper... In de Boerenversneller gaan we op zoek naar haalbare, logische en duurzame innovaties in het boerenbedrijf. Ook meedoen in 2021? De inschrijving is geopend!

Bio Jeroen van IJzerloo

Jeroen van IJzerloo is als financieel expert verbonden aan De Nieuwe Boerenfamilie. Hij helpt de deelnemers van de Boerenversneller om hun dromen om te zetten in een goed doorgerekend businessmodel waarmee ze verder kunnen.