Kabinet gaat stikstofaanpak wettelijk vastleggen

Het kabinet stelt 3 miljard euro beschikbaar voor natuurherstel en -versterking en 2 miljard euro voor bronmaatregelen om de stikstofuitstoot te verminderen van landbouw, verkeer, bouw en industrie.

Het pakket aan maatregelen moet er volgens het kabinet voor zorgen dat in 2030 minimaal de helft van de hectares natuur in de Natura 2000-gebieden op een gezond stikstofniveau zit. Om deze doelstelling te halen moet de stikstofuitstoot over 10 jaar 26 procent lager zijn dan nu het geval is.

Omschakelfonds landbouw

De minister streeft naar een omslag naar (kringloop)landbouw met zo min mogelijk emissies. Schouten stelt middelen beschikbaar voor investeringen in duurzame stallen, lager ruw-eiwitgehalte in het totale rantsoen van melkvee en betere mestaanwending. Er komt een Omschakelfonds van 175 miljoen euro om boeren te helpen deze stappen te zetten. Voor boeren die vrijwillig willen stoppen met hun bedrijf komt eveneens geld beschikbaar.

Naast het wetsvoorstel heeft minister Schouten een Kamerbrief gestuurd met de kabinetsreactie op de rapporten van het Adviescollege Meten en Berekenen Stikstof onder leiding van Leen Hordijk. Het kabinet onderschrijft de conclusie van het adviescollege dat de meet- en rekenmethodes voldoende zijn, wat belangrijk is om maatregelen voor stikstofreductie te onderbouwen. De overheid neemt de aanbeveling over om het aantal meetnetten uit te breiden.

Satellietmetingen

Het adviescollege is kritisch op het gebruik van Aerius Calculator als onderdeel van de vergunningverlening. Tegelijkertijd constateert het kabinet dat er momenteel nergens in de wereld een betere methode beschikbaar is voor het verstrekken van vergunningen.

Met de instelling van een Kennisprogramma Stikstof doet het kabinet nader onderzoek naar andere aanbevelingen van Hordijk, zoals de mogelijkheid om satellietmetingen te gebruiken. Ook volgt nog onderzoek naar het verruimen van de ondergrens, waarbij projecten met minder dan 0,005 mol depositie per hectare per jaar geen natuurvergunning nodig hebben, en het hanteren van een rekengrens voor projecten.

Uitbreiding landelijk meetnet

Het Landelijk Meetnet Luchtkwaliteit wordt uitgebreid met twee extra meetpunten voor de concentratie van ammoniakzouten, twee aanvullende meetpunten die elk uur de ammoniakconcentratie in de lucht meten en twee extra meetpunten voor natte depositie. Daarnaast wordt in landbouwgebieden het Meetnet Ammoniak in Natuurgebieden uitgebreid met tien extra meetlocaties.

Het meetpunt Vredepeel wordt niet verplaatst. Een verplaatsing zou een trendbreuk van de metingen tot gevolg hebben daarom ziet het RIVM geen reden om het meetpunt te verplaatsen. Verplaatsen is bovendien duur, schrijft Schouten in de Kamerbrief. Meetpunt Vredepeel wordt na kritiek op zijn ligging in de omgeving van een pluimveestal niet meer gebruikt voor de kalibratie van de depositieberekeningen, maar louter betrokken bij het bepalen van de trend in concentraties van ammoniak in de lucht.

Emissiearme stallen

De Commissie Deskundigen Meststoffenwet (CDM) heeft vastgesteld dat emissiearme stallen niet in alle gevallen de beoogde emissiereductie opleveren. Dat kan zowel aan de techniek zelf liggen, als aan het verkeerd gebruik van de techniek, zo stelt de commissie vast.

Minister Schouten onderstreept in een brief aan de Tweede Kamer de noodzaak om samen met de sector blijvend onderzoek te doen naar de emissiereductie van (emissiearme) stallen in de praktijk. Binnen de structurele stikstofaanpak is daarom duidelijk gekozen om eerst te investeren in innovaties en onderzoek en bij bewezen effectiviteit van de technieken veehouders te ondersteunen bij het duurzamer en emissiearm maken van stallen.

Om dit te bereiken richt minister Schouten een stalexpertisecentrum op om stalmeetcapaciteit uit te breiden. Onderzoekers van Wageneningen Universiteit Reseach (WUR) gaan samen met andere instellingen meer praktijkmetingen in emissiearme stallen uitvoeren om meer inzicht te krijgen in de emissiefactoren.

PAS-melders

Het kabinet bevestigt nogmaals dat voor de zogenoemde PAS-melders, ondernemers die voor de stikstofuitspraak van de Raad van State in aanmerking kwamen voor een vrijstelling van de Natura 2000-vergunningplicht, aan een oplossing wordt gewerkt. Het kabinet wil samen met de landbouwsector onderzoeken hoe dit versneld kan.