CDA en VVD Noord-Holland tegen verhogen eigen risico ganzenschade
De Gedeputeerde Staten redeneren dat een kleinere schadevergoeding werkt als een financiële prikkel voor boeren om méér te doen aan de preventie van ganzenschade. In de ogen van vollegrondsgroenteteler Niels Zuurbier uit Heerhugowaard is dat 'hartstikke gestoord'. „Ze zijn hun verstand kwijt geraakt”, briest hij.
Groentebedrijf Ursem-Zuurbier teelt op circa 150 hecatare ijsbergsla en diverse soorten sluitkool. „Wij hebben jaarlijks voor 50.000 tot 100.000 euro aan directe ganzenschade”, foetert Zuurbier. „Daarnaast hebben we voor meer dan 100.000 euro geïnvesteerd in ganzenwerende maatregelen, knalapparaten, netten, hekken, zelfs lasers. Plus alle uren en mankracht die we erin steken, ik heb het hele seizoen wel 1 à 2 man lopen die de hele dag bezig zijn om de vlaggen en knalapparaten te verzetten. We zijn er constant mee in de weer, maar het is dweilen met de kraan open.”
De provincie keert vanaf volgend jaar dus geen 95 procent, maar nog slechts 80 procent uit van de directe ganzenschade. Het uitgespaarde geld wil Noord-Holland investeren in 'duurzame landbouw', vertelt Jasper John, lid van het dagelijks bestuur van het provinciale CDA. „Als ze het geld zouden terugsluizen naar de sector, was het nog enigzins terecht. Maar met het verhogen van het eigen risico los je het probleem niet op.”
8 miljoen ganzen
Noord-Holland heeft na Friesland de grootste ganzenpopulatie van Nederland; er zitten er bijna 8 miljoen. Behalve dat de fouragerende ganzen weilanden kaalvreten en zich te goed doen aan Zuurbiers kolen en slakroppen, produceren ze ook karrevrachten mest. Zuurbier: „Je wilt niet weten hoeveel zo'n gans schijt. Dat is ook allemaal stikstof en fosfaat dat uitspoelt naar het oppervlaktewater en wat terecht komt in Natura2000-gebieden. En wat te denken van de vervuiling van mijn gewassen? Zijn we het ehec-schandaal al vergeten? Als er mensen ziek worden van de sla, wijzen ze naar mij met de beschuldigende vinger!”
Het provinciebestuur bestaat volgens de teler uit stadse lui die geen greintje verstand hebben van de agrarische sector. „Alles draait om emotie. Het enige wat helpt tegen de ganzenoverlast, is goed populatiebeheer. Die populatie moet worden teruggedrongen en daar heb je massale vangacties voor nodig. Dat is allemaal niet leuk en heel zielig, maar het móet wel!”
De mega-ganzenpopulatie bedreigt bovendien het voortbestaan van andere soorten weidevogels. „Nijlganzen zijn bijvoorbeeld ontzettend territoriale beesten”, weet Zuurbier. „Die vermoorden alles wat in hun buurt komt. Ik heb met eigen ogen gezien hoe een nijlgans een zwanenjong onder water duwde om te verdrinken.”
Met boeren om tafel
De gezamenlijke CDA- en VVD-fracties vinden dat de provincie met de boeren om tafel moet gaan zitten. Jasper John: „Er moet een goed plan komen om de populatie naar beneden te brengen. En totdat dat zo ver is, moet er niet gemorreld worden aan de schaderegeling.” Het ganzenprobleem dient effectief en doelmatig te worden aangepakt, stelt hij. „Daarbij moeten we het faunabelang én het boerenbelang zorgvuldig afwegen. Want nu zijn sommige agrariërs meer bezig met ganzen verjagen, dan met boeren.”
Tekst: Gineke Mons
Gineke Mons (1970) groeide op op een biologisch melkveebedrijf in Gelderland. Na haar studie journalistiek werkte ze 13 jaar bij het Agrarisch Dagblad. Sinds 2008 is ze freelance (landbouw)journalist, met het accent op veehouderij en diergezondheid.
Beeld: Suzanne Jutzeler via Pixabay