‘Boeren moeten zelf bepalen welke overheidsinstanties toegang krijgen tot bedrijfsdata’

De voordelen zijn groot; boeren hoeven niet te betalen voor die data en kunnen er hun eigen bedrijfsvoering mee verbeteren, bijvoorbeeld door de eigen data te vergelijken met die die van collega’s. Toch is het niet makkelijk, zo gaf Nijkamp toe. „Ik wil bijvoorbeeld de data van mijn melkrobot uitlezen. Dat blijkt dus nauwelijks te kunnen, veel gegevens zijn afgeschermd door de fabrikant. Daar heb ik dus twee jaar geleden bij de aankoop ook voor getekend. Als ik dan naar zo’n fabrikant stap en zeg dat ik alle data wil, dan lachen ze om mij. Maar als 1000 boeren dat gaan doen, dan wordt het een heel ander verhaal. Dan wordt de beschikbaarheid van die data voor de kopende boer een sterk verkoopargument.”

Brandstofgebruik

Samenwerking met zo veel mogelijk boeren in alle sectoren is dus van enorm groot belang. Dat geldt bijvoorbeeld ook met bestaande initiatieven. Zo draait er in de Hoeksche Waard al een experiment waarbij de gps-gegevens van een flink aantal trekkers van meerdere merken en leeftijden worden verzameld. „Je ziet dan in een overzicht de verschillen. De ene akkerbouwer bewerkt het land in het voorjaar 32 uur, de andere heeft 74 uur nodig, inclusief het daarbij horende brandstofgebruik,” zo vertelde Leon Noordam die vanuit Zuid-Holland namens HWodKa (stichting de Hoeksche Waard op de Kaart) naar het Sallandse Raalte was gekomen op uitnodiging van Nijkamp.

Dat overzicht van de gemaakte trekkerritten door de akkerbouwers in het gebied heeft ook bijzondere kanten: „Waarom moest je zo vaak koffie drinken bij de buurvrouw,” klonk het lachend vanuit de zaal toen het beeld van al die ritten per perceel op een scherm verscheen. Nijkamp herkent dat wel. „Boeren hebben natuurlijk in het verleden slechte ervaringen opgedaan met instanties die de beschikking hadden over onze gegevens. Denk maar aan de I&R en de zogenaamde kalverfraude. Daarom juist is het zo enorm belangrijk dat we als boeren zelf eigenaar zijn en blijven van onze eigen data. En daarna zelf bepalen welke collega’s, overheidsinstanties, coöperaties, voerfabrikanten en slachterijen toegang krijgen tot het alleen door ons te bepalen deel van onze eigen data.”

Nuffield Scholarship

Nijkamp heeft in het kader van zijn Nuffield Scholarship afgelopen jaren flink wat landen mogen bezoeken. „Neem van mij maar aan dat hele grote bedrijven honderden miljoenen euro’s investeren om die data te verzamelen. Dat doen ze om hun machines, computers en trekkers te verbeteren zeggen ze. Maar uiteindelijk gaan zij geld verdienen met die data, geld dat wij als boeren moeten betalen. Hun trekkers en machines laten ze dan wel in China maken.”

De volgende stappen voor zijn Farmers Net zijn duidelijk voor Nijkamp. „We moeten nu in werkgroepen eerst de databehoefte per dier- en plantgroep bepalen. Wat heb jij nodig als melkvee- en varkenshouder of als akkerbouwer? Er moet samenwerking komen met al bestaande andere initiatieven zoals in de Hoeksche Waard maar ook met een project van Noord-Nederlandse melkveehouders. Dan moeten we een systeem kiezen voor verzamelen en analyseren. En dat moet dan gefinancierd worden.”