‘Twaalf melkveehouders die Rabobank voor rechter slepen is kopgroep’

Dat zegt hun advocaat Olivier Hardenbroek van advocatenkantoor Delissen Hartens uit Den Haag. Volgens hem wist de top van de Rabobank dat er strengere uitstootregels aan zaten te komen en had de bank de hypotheken voor de nieuwbouw van hun stallen niet mogen verstrekken. De boeren lieten in 2013, 2014 en 2015 nieuwe stallen bouwen en zitten nu in financiële problemen omdat ze op 2 juli 2015, de referentiedatum voor invoering van het fosfaatrechtenstelsel, de capaciteit van hun stallen nog niet benut hadden. Door het stelsel mogen ze nu minder koeien houden.

De helft van de boeren heeft een bedrijf in Brabant, de anderen komen uit Friesland, Overijssel, Gelderland en Flevoland. Ze willen anoniem blijven, omdat ze voor hypotheek nog steeds afhankelijk zijn van de Rabobank en het geld hard nodig hebben om hun bedrijf rond te kunnen blijven zetten. Een aantal van hen valt onder Bijzonder Beheer van de bank.

Tekortkoming

„In een Eerste Kamerdebat in 2017 zegt de toenmalig agro-topman Ruud Huirne dat hij al vijf jaar wist dat er maatregelen aan zaten te komen. Hij wist dat in 2012 dus al. Het is een tekortkoming van de bank dat de boeren niet gewaarschuwd zijn dat uitbreiden niet zonder risico’s was. Op een hoger niveau wist men er dus vanaf dat er maatregelen zouden komen om de fosfaatuitstoot te beperken. Of de lokale accountmanager dit kon weten, vraag ik me af, maar de bank had hierover moeten communiceren. Boeren runnen een bedrijf en volgen doorgaans niet alle debatten in de Kamer”, zo stelt de advocaat van de boeren.

Onderdeel ondernemersrisico

De Rabobank geeft aan verrast te zijn door de stappen die de 12 melkveehouders zetten. ‘Voor een professionele veehouder moet in algemene zin te voorzien zijn geweest dat een ongeremde groei van de melkveestapel in Nederland tot problemen zou kunnen leiden met de aan de derogatie verbonden voorwaarden…’, luidt de reactie. En: ‘...Er wordt verwezen naar zorgplicht in het kader van particulieren. Een melkveehouderij is een onderneming en (zakelijke) professionele partij en kan dan ook niet met een particulier of consument worden gelijkgesteld. Ondernemers en professionele partijen worden geacht zelf afdoende over hun belangen te kunnen waken. Uiteindelijk bepaalt de ondernemer zelf of hij beschikbare investeringsruimte wil benutten. Dat is onderdeel van het ondernemersrisico’, is in de verklaring te lezen.

Zitting in mei

De twaalf melkveehouders eisen 100.000 euro tot enkele miljoenen euro’s schadevergoeding per geval. Eerdere rechtzaken van de boeren liepen op niets uit. De rechter oordeelde dat strengere regels om de fosfaatuitstoot in te dammen voorzienbaar waren en dat ze hadden kunnen weten dat ongelimiteerd groeien een illusie was.

Hardenbroek verwacht dat de eerste zitting in mei plaatsvindt. De eerste dagvaarding gaat deze week nog de deur uit. „Het zijn allemaal losse procedures met eenzelfde format, maar dan geïndividualiseerd. Het duurt nog wel tot in januari voordat alle dagvaardingen de deur uit zijn.”