‘Ik zou het vervelend vinden als mensen denken: Nu kan alles. Dat is niet zo’

Begin oktober stelde de minister in een brief aan de Tweede Kamer dat de mogelijkheden om het aantal Natura 2000-gebieden te verminderen of anders in te richten ‘zeer beperkt’ waren. Dat kon alleen als er een wetenschappelijke fout gemaakt zou zijn bij het aanwijzen van zo’n gebied, of als de doelen van de Vogel- en Habitatrichtlijn in dat gebied definitief – en buiten de schuld van de lidstaat – niet meer kunnen worden bereikt. Geen van de Nederlandse Natura 2000-gebieden voldeed aan deze criteria, schreef ze toen.

In november kondigde u aan om toch kritisch naar Natura 2000-gebieden te gaan kijken. Wat is er veranderd?

„Ik heb toen ook gezegd dat het heel ingewikkeld is. De punten die ik in de brief noemde, zijn de redenen waarmee de Europese Commissie tot nu toe akkoord is gegaan bij het herindelen van Natura 2000-gebieden.

Wij gaan nu nog een keer kijken wat er mogelijk is. Niet zozeer om de natuur te verminderen, maar om het echt op een andere manier te gaan doen bij de soorten en habitattypen die we beschermen. De hervorming moet ertoe leiden dat we een robuustere natuur krijgen. Maar makkelijk zal dat niet zijn.

Uiteindelijk gaat het erom dat we soorten en habitattypen goed kunnen beschermen. We gaan dus kijken naar het hele stelsel van natuurgebieden. Samen met de provincies gaan we daarvoor een zorgvuldig proces doorlopen, waarin we kijken welke soorten habitat je hebt in een Natura 2000-gebied en wat de staat daarvan is. Maar ook of we die soorten en habitattypen op andere plekken beter kunnen beschermen en zo een robuuste natuur creëren.

Als we dat zouden kunnen doen, kan dat een aanleiding zijn om het gesprek met Europa aan te gaan.”

Toenmalig staatssecretaris Henk Bleker heeft ook al eens naar de Natura 2000-gebieden gekeken. Dat is toen niet gelukt. Waarom zou dat nu wel kunnen?

„Nou, hij heeft gekeken of je het aantal Natura 2000-gebieden kunt verminderen. En dat is niet echt gelukt. Er zijn op twee of drie plekken wat aanpassingen geweest. Dat laat al zien dat het buitengewoon ingewikkeld is.

Wat ik met provincies ga onderzoeken is of er andere plekken zijn waar je soorten en habitattypen kan beschermen, zodat je robuustere natuur kan krijgen. We weten al dat het in veel gebieden niet goed gaat met de natuur. Dat blijkt uit de rapportages die we daarover moeten doen. En daar hebben we wel een verplichting om soorten en habitattypen in stand te houden. Nederland mocht zelf invulling geven aan de aanwijzing van de Natura 2000-gebieden waar de soorten en habitattypen beschermd moeten worden.”

Is Nederland te ambitieus geweest in de aanwijzing van die gebieden?

Lees het antwoord van minister Schouten op deze vraag en meer in het volledige eerste deel van het exclusieve interview met de minister. Deze staat de aankomende editie van Vee & Gewas, Stal & Akker, Veldpost en Agraaf die op zaterdag 7 december uitkomt. Bent u nog geen abonnee? Klik dan hier om een proefnummer aan te vragen.