Risicokaarten ontwikkeld voor plasdras in weidevogelgebieden Noord-Holland

Er zijn verschillende methoden om een perceel plasdras te zetten. Zo kan het oppervlaktewaterpeil van een peilgebied worden verhoogd tot aan het maaiveld. Een andere manier is om water op het perceel te pompen en deze zo plasdras te maken.

Fosfaat

Uit onderzoeken en metingen van Waterschap Amstel, Gooi en Vecht blijkt volgens de onderzoekers dat het onder water zetten van agrarische percelen (inundatie) sterke negatieve gevolgen kan hebben voor de waterkwaliteit. Dit omdat bij inundatie fosfaat vrijkomt in de bodem dat weer kan afstromen naar het oppervlaktewater. ‘Deze extra belasting is niet wenselijk gegeven de huidige en gewenste ecologische kwaliteit van het oppervlaktewater’, aldus de onderzoekers.

Bonus-malussysteem

De onderzoekers hebben risicokaarten gemaakt van de weidevogelgebieden in Noord-Holland. Deze kaarten geven per perceel aan wat het risico is op een verhoogde fosfaatbelasting van het oppervlaktewater wanneer het perceel plasdras wordt gezet. Daarnaast geven de kaarten aan welke maatregelen er genomen kunnen worden om eventuele negatieve effecten te voorkomen.

Elk perceel is ingedeeld in een risicoklasse, variërend van laag tot zeer hoog. Deze risicobeoordeling kan door middel van een bonus-malussysteem maximaal één klasse worden aangepast, dit aan de hand van het bodemtype (klei), afstand tot de sloot (wel/niet grenzend aan een sloot) en de morfologie van het perceel (hol/bol). Op basis van deze criteria kan elk perceel ‘punten’ verdienen. Bij een positieve som van de punten wordt de ‘‘originele’ risicoklasse op basis van de fosfaattoestand van de bodem met maximaal één klasse verlaagd.’ Een positieve som van de punten wil zeggen dat er een laag risico is op een verhoogde belasting. Bij een negatief totaal aantal punten wordt de originele risicoklasse met één klasse verhoogd. Een negatief totaal wil zeggen dat er een groot risico is op een verhoogde fosfaatbelasting, aldus de onderzoekers.

Elke risicoklasse - in totaal zijn er vier - is verbonden aan maatregelen om zo te voorkomen dat het onder water zetten van een perceel zorgt voor een verhoogde fosfaatbelasting naar het oppervlaktewater. Zo adviseren de onderzoekers om op percelen met een ‘erg hoog risico’ geen plasdras toe te passen.

Beheer percelen

Volgens de onderzoekers geldt er voor het grootste deel van het Noord-Hollandse weidevogelgebied een beperkt risico op een verhoogde fosfaatbelasting van oppervlaktewater. Hierbij plaatsen zij wel de kanttekening dat het beheer van de percelen op een goede manier moet worden uitgevoerd. ‘Dit betekent concreet dat er tijdens het oppompen van het water zo min mogelijk water terug mag stromen naar de sloot. Dit betekent ook dat aan het einde van de inundatieperiode het water niet versneld moet worden afgevoerd, maar dat dit water natuurlijk moet uitzakken in de bodem. Hiermee kan het risico op verhoogde fosfaatbelasting sterk worden beperkt’, schrijven de onderzoekers in hun rapport.