'Grondwaterpeil niet laten dalen ten behoeve van melkveehouderij'

Veen zou door de lage grondwaterstand volgens D66 en GroenLinks jaarlijks zeven megaton CO2 uitstoten, vergelijkbaar met de uitstoot van twee miljoen personenauto’s. Met het verlagen van de grondwaterstand zou bij ongewijzigd beleid op termijn al het veen uit Nederland verdwijnen en de 270 ton er in opgeslagen CO2 in de lucht terecht komen, schrijven de landbouwwoordvoerders van beide partijen.

Einde aan peilindexatie

Nu is het beleid in de Nederlandse waterschappen zo dat eens in de ongeveer tien jaar de waterpeilen naar beneden worden bijgesteld (peilindexatie) om te voorkomen dat de weilanden te nat worden. In Noord- en Zuid-Holland wordt de grondwaterstand op die manier 30 tot 60 centimeter onder het maaiveld gehouden, in Friesland 90 tot 120 centimeter.

De landbouwwoordvoerders beschrijven het huidige beleid als een vicieuze cirkel: de veehouderij vraagt om een laag waterpeil, maar dit lage peil zorgt voor het inklinken van veen; vervolgens moet het peil nog verder worden verlaagd, waardoor het nog verder inklinkt. Het ‘peil volgt functie’-systeem zou volgens de twee partijen moeten worden omgedraaid naar ‘functie volgt peil’.

‘Lisdodde in plaats van gras’

Bromet en De Groot schrijven dat paludiculturen – ook wel natte teelten genoemd – op den duur wellicht een reële teeltoptie zijn op huidige veenweidegronden. Als voorbeelden noemen ze lisdodde (rietsigaren), veenmos, wilde rijst, cranberry’s en Azolla. Later in het rapport blijkt echter dat die teelten voorlopig weinig kans van slagen hebben, omdat teelten als Lisdodde nog niet als landbouwgewas worden erkend door de Europese Commissie.

De regering zou volgens de schrijvers van de initiatiefnota een financieringssysteem moeten ontwikkelen, waarbij boeren betaald worden voor de opslag van CO2, wanneer zij het waterpeil bij hun land omhoog zetten. Daarmee moeten zij gecompenseerd worden voor hun inkomstenverlies. Een andere mogelijkheid om de hogere kosten van de bedrijfsvoering te dekken, kan volgens de twee politieke partijen zijn om de producten af te zetten in een hoger marktsegment.

CO2-rechten

Het hogere waterpeil zou ook voor de biodiversiteit in het veenweidegebied voordelig uitpakken, verwachten GroenLinks en D66. De twee partijen kijken overigens ook naar de mogelijkheid om een ‘CO2-rechten systeem’ in te voeren en zouden het verbieden van de teelt van maïs in veengebied ‘een mooie eerste stap’ vinden.