Column: Emissiereductiedoel stikstof van 26 procent lost niets op

Er vinden momenteel veel gesprekken plaats in Den Haag over het stikstofbeleid. Allemaal achter de schermen. De conclusie die daar voorzichtig uit getrokken kan worden, is dat de top van het ministerie van LVVN inzet op twee beleidswijzigingen rondom stikstof. De eerste verandering is het introduceren van een rekenkundige ondergrens. Dat ligt in lijn met adviezen van TNO en RIVM en gaat een deel van de vergunningverlening vlot trekken. Ook het gros van de PAS-melders kan dan weer gelegaliseerd worden. Dat mochten de BBB-bewindslieden van mij ook wel direct in september aankondigen, maar goed. Beter laat dan nooit.

Emmissiedoel

LVVN koerst daarnaast op een stikstofemissie-reductiedoel van 26 procent in de wet. Deze aanpassing moet het huidige doel om 50 procent van de stikstofgevoelige natuur onder de KDW te brengen in 2030, en de 74 procent in 2035, gaan vervangen. 26 procent minder emissie betekent in feite eenzelfde percentage aan minder landbouwbedrijven. Op basis van voerspoor en innovatie lijkt er wel wat mogelijk, maar alles strandt straks op de juridische houdbaarheid van bijvoorbeeld de data. Actiegroepen zoals de MOB procederen daar continu over en als overheid weet je dan nooit of beleid later weer de prullenbak in vliegt. Dus of je nu met een depositiebeleid of emissiebeleid werkt, als de stikstofdoelen te groot zijn, zijn de gevolgen hetzelfde. Er zullen dan veel extra bedrijven moeten stoppen, want door stikstof op deze wijze in de wet te houden, blijven rechters op de achtergrond ook naar de KDW kijken, en verandert er in de praktijk weinig.

Politieke zelfmoord

Deze hiervoor beschreven tweede verandering zou ook politieke zelfmoord zijn voor de BBB. Nu is dat niet mijn eerste zorg, maar ik zie op dit moment weinig andere politieke partijen met invloed proberen buiten de Haagse stikstofkoker te kijken. Wie alleen maar stikstof ziet aan het einde van de tunnel, blijft maatregelen bedenken die de landbouwsector hard laat saneren en een groot deel van de economie op slot houdt.

Er is namelijk een groot risico dat die 26 procent in het politieke proces geen 26 procent blijft. Wanneer Wiersma dit als voorstel naar de Tweede Kamer stuurt, dan wordt er onderhandeld. Dat gebeurde ook onder minister Schouten bij de huidige wet. In de Eerste Kamer werd de stikstofopgave flink verzwaard, omdat er meer partijen nodig waren voor een meerderheid. Met Tweede Kamerleden als Thom van Campen van de VVD en Harm Holman bij NSC, die je op dit dossier gerust bij de oppositie kunt rekenen, zal dat percentage omhoog gaan. Stel dat Wiersma dan uitkomt op 40 of 50 procent, dan gaat zij de geschiedenisboeken in als BBB-minister die de sector halveert. Voor alle concurrenten van de BBB is dat prima, maar de landbouwsector zelf, de belastingbetaler en de natuur schieten er weinig mee op.

Agractie snapt het

En ook al meermaals hier betoogd, het is niet nodig. De woorden stikstof en KDW komen niet voor in de vogel- en habitatrichtlijn. Nederland heeft dat binnen zijn eigen wetgeving zelf tot speerpunt gemaakt en kan daar dus ook weer vanaf stappen. Het gaat om de staat van instandhouding, maar dat lijkt ook de ambtelijke top van LVVN vergeten te zijn. De enige belangenorganisatie die dat echt goed snapt, is Agractie. Deze organisatie stuurde hier een brief over naar de ministeriële stikstofcommissie die het dossier vlot kan trekken.

Daarin vegen ze de vloer aan met de Ecologische Autoriteit en de Natuurdoelanalyses van de provincies. Uit een steekproef van 15 natuurdoelanalyses blijkt nergens verslechtering door stikstof. Alles draait enkel om Aerius-berekeningen en de KDW. Waar provinciale ambtenaren of extern ingeschakelde ecologen wel stikstof opvoeren in deze Natuurdoelanalyses, is dat niet onderbouwd en door de vingers gezien door de Ecologisch Autoriteit.

Ik hoop dat Schoof en de andere ministers dat ook ter harte nemen en zo de juridische ambtelijke top van LVVN wat kunnen terugduwen. Voor alle BBB’ers in de provincie levert de brief van Agractie ook huiswerk op, inclusief hun gedeputeerden. Zorg voor deugdelijke analyses. Die ruimte is er.