Column: Contrast in de polder

Ik vind het mooi dat met dit soort activiteiten weer de glimlach op de gezichten van zoveel mensen wordt getoverd. Na alle negatieve berichtgeving over boeren gewoon anderhalf uur genieten van hoe mooi ons agrarisch landschap eigenlijk is. Hoe akkerbouw en melkvee in dit gebied elkaar aanvullen en versterken in een mooi landschap waar ons voedsel wordt geproduceerd.

Toch reed ik de ronde dit jaar met gemengde gevoelens. Deze regio is ook de bakermat van de stikstoftrucs. Op weg naar de route passeer ik eerst de Amercentrale. Vlak voor kerst dwong de rechter de provincie Noord-Brabant om de vergunning van de Amercentrale opnieuw te beoordelen. Een uitspraak met grote gevolgen voor heel Nederland. Ook eentje die je van mijlenver aan ziet komen. In 2019 deed de provincie de Amercentrale een vergunning voor de biomassaopstook cadeau met een omvang van de uitstoot van zo’n 400 melkveebedrijven. Een al lang niet meer bestaande oude kolencentrale, de Amer 8, werd ingezet als dekmantel voor intern salderen. Iedereen snapte dat de regels hier niet voor waren bedoeld, en dat er niet minder, maar veel meer stikstof op nog geen 500 meter van de Biesbosch zou worden uitgestoten.

Juridisch gevecht

Ook nadat de rechter in 2023 de vergunning vernietigde, legde de provincie zich hier niet bij neer. In plaats van de uitspraak te respecteren, trok de provincie het juridisch gevecht door tot aan de Raad van State. En nu ligt er een uitspraak die een goed bruikbaar instrument als intern salderen onderuit haalt door gesjoemel met een biomassavergunning. Dit raakt ook tal van agrarische bedrijven, die hierdoor nog langer in onzekerheid verkeren.

Halverwege de boerderijroute moesten we een stukje omrijden om op de Lapdijk te komen. Het buitengebied had hier plaatsgemaakt voor een enorm Logistiek Park Moerdijk in aanleg. Met de stikstofhandel die hier is uitgevonden en de opkoop van een aantal boerderijen door heel Nederland, kon dit park midden in een stikstofcrisis worden aangelegd. De huizen van buurtschap Hoekske zijn afgebroken, en de voormalige akkers zijn verworden tot een enorme asfaltplaat waar vrachtwagens af en aan rijden. Nergens wordt het contrast tussen licht en donker zo zichtbaar als op de Lapdijk. Links de verlichte Wilhelminahoeve en de Hoeve Prof. Quanjer met zijn monumentale bomen. Rechts een groot zwart, donker gat waar 200 hectare landschap wordt opgeofferd voor onze ‘economische vooruitgang’. Wijselijk bleven daar de lichten uit.

Veel te verliezen

Toch blijf ik hoop houden. Juist door zulke mooie initiatieven als de verlichte boerderijroutes die door heel Nederland worden georganiseerd, hoop ik dat het besef doordringt dat we veel te verliezen hebben. Zoeken we ons geluk in economische groei en welvaart, of koesteren we ons platteland en onze voedselvoorziening? De glimlach op al die gezichten in de lange stoet door de Amerstreek geeft mij toch nog hoop!