Greenpeace-uitspraak: Zuid-Holland wil geld, Utrecht maatregelen

Volgens gedeputeerde Mariëtte van Leeuwen van Zuid-Holland zijn de gevolgen van de uitspraak, omdat er ‘onvoldoende aan natuurherstel en stikstofreductie is gedaan’, enorm. ‘De tijd dringt. Allereerst natuurlijk voor natuurherstel en biodiversiteit, maar even zo goed voor voldoende huizen en toekomstperspectief voor boeren en een oplossing voor de PAS-melders. En de overgang naar duurzame economie, industrie en haven.’ Dit vraagt volgens Van Leeuwen om ingrijpende maatregelen en forse investeringen om stikstofreductie te realiseren. ‘Ik snap dat de gevolgen pijnlijk kunnen zijn. We staan altijd in contact met onze partners en nu des te meer.’

Niet alleen

Volgens Van Leeuwen kan de provincie Zuid-Holland die probleem niet alleen oplossen. ‘Het college van Gedeputeerde Staten roept het Rijk op om gezamenlijk de impasse te doorbreken. Daarvoor zijn aanvullende middelen en regelgeving nodig, zodat Zuid-Holland een krachtige motor voor Nederland blijft.’

Niet onverwacht

Volgens gedeputeerde Mirjam Sterk (Natuur en Landbouw) van Utrecht is de uitspraak van de rechter niet onverwacht. ‘We weten al langer dat het slecht gaat met de natuur. Het is winst dat de rechter dit erkent en het Rijk aanzet tot direct handelen. Tegelijkertijd weet ik dat deze uitspraak een ongekende impact voor agrariërs heeft en nieuwe onzekerheid met zich meebrengt.’

Utrecht doorgegaan

‘Voor het Nationaal Programma Landelijk Gebied (NPLG) hebben alle provincies een eigen programma ontwikkeld om de natuur te herstellen’, vervolgt Sterk. ‘Toen het kabinet daar een streep door zette, zijn wij doorgegaan met onze Utrechtse variant. Door deze uitspraak voel ik mij weliswaar gesterkt om hier onverminderd mee door te gaan, maar er is meer nodig. Ik ga er dan ook vanuit dat het Rijk op korte termijn met stevige maatregelen komt, om duidelijkheid en perspectief te bieden aan agrariërs, woningbouw en de economie op lange termijn.’

Extra geld nodig

Het Interprovinciaal Overleg (IPO) meldt in haar reactie dat de uitspraak past in een reeks van uitspraken. Deze geven volgens haar aan dat er nu echt werk moet worden gemaakt van de stikstofdepositie in stikstofgevoelige natuur. ⁠‘Dat is ook de strekking van een recente uitspraak van de Raad van State rondom intern salderen’, aldus IPO. ‘⁠De provincies hebben de wettelijke taak de natuur te herstellen en doen dat ook samen met het Rijk via maatregelen in het programma natuur’, vervolgt IPO. ‘Voor voldoende (geborgd) natuurherstel is nog extra geld van het Rijk nodig. ⁠Daling van de stikstof en herstel van de natuur zijn beide nodig om vergunningverlening weer op gang te brengen en Nederland van het slot te halen.’

Meer snelheid gewenst

De waterschappen melden zich wel te kunnen vinden de Greenpeace-uitspraak. ‘Om de wettelijke waterbeheertaken van de waterschappen uit te kunnen voeren is een robuuste natuur die goed water kan opvangen en bestand is tegen verdroging van essentieel belang. Ook zullen er maatregelen nodig zijn om de waterkwaliteit in Nederland te verbeteren. Daarom onderkennen de waterschappen ook dat er een versnelling nodig is in natuurherstel.’

Meer dan stikstof

Volgens de waterschappen kunnen relatief eenvoudige waterbeheermaatregelen snel effect hebben op bijvoorbeeld het watervasthoudende vermogen van de bodem. ‘Hierbij valt te denken aan het flexibel omgaan met peilbeheer en het plaatsen van stuwen in sloten om water langer vast te houden. De waterschappen zitten daarom aan tafel bij provincies en het Rijk om deze kans te verzilveren.’ De waterschappen geven daarbij aan dat er verder moet worden gekeken dan alleen naar stikstofreductie. ‘Alternatieve teelten die bijvoorbeeld in de plaats van veehouderijen komen, kunnen namelijk een negatiever effect hebben op de waterkwaliteit.’

Gevolgen KRW

Eerder deze maand besloot de rechter al dat intern salderen niet meer mogelijk is zonder natuurvergunning. ‘Deze wijzigingen beperken de mogelijkheden van waterschappen en kunnen gevolgen hebben voor de voortgang van projecten, zoals de uitvoering van Kaderrichtlijn Water (KRW)-maatregelen. Het is nog onduidelijk of de uitspraak in de Greenpeace-zaak soortgelijke gevolgen gaat hebben voor de projecten van de waterschappen.’