Melkveehouder Koos Cromwijk uit Kockengen heeft laatste koeien laten ophalen: 'Met pijn in het hart'

Cromwijk hield de laatste jaren zo’n 90 koeien in een maatschap met zijn compagnon Arie van Oosterom, terwijl hij in 2016 fosfaatrechten kreeg voor slechts 60 dieren. Ondertussen bouwde hij in 2015 wel een nieuwe stal voor 120 koeien. Het jaar op jaar opnieuw aankopen van fosfaatrechten, houdt hij niet meer vol. „Arie en ik moeten de laatste jaren tonnen investeren in fosfaatrechten, terwijl ze nu steeds minder waard worden. In combinatie met stijgende mestafzetkosten door de afbouw van derogatie is het daarom voor ons niet meer te doen. Met pijn in het hart hebben we daarom de beslissing moeten nemen om te stoppen met melken. De beslissing voelt alsof er iemand is overleden.”

Besluit

Toch blijft de melkveehouder er zelf vrij nuchter onder. „Als we nog jaren zo door waren gegaan, dan hadden we met de maatschap door allerlei hoepels moeten springen om het hoofd boven water te kunnen houden. Als het dan financieel niet meer zou gaan, dan had de bank ingegrepen en ons bedrijf met de bijbehorende grond verkocht. Dat risico om alles kwijt te raken, willen we niet lopen. Daarom hebben Arie en ik na overleg besloten om ons te beraden over de toekomst, zodat we de regie over het eigen erf kunnen behouden.”

Toekomst

Op dit moment heeft Cromwijk nog een zorgboerderij. Daar startte hij in 2022 mee. „Daar wil ik absoluut mee doorgaan, want dat geeft veel energie. Verder is nog niet duidelijk wat de toekomst ons gaat brengen. We doen veel aan natuurbeheer (11 van de 53 hectare, red.), dus mogelijk dat we wat met jongveeopfok of vleesvee gaan doen. Ik zie de toekomst voor ons bedrijf positief in, maar maak me wel grote zorgen over de sector. Als het beleid zo doorgaat, dan denk ik dat veel boeren (noodgedwongen) de beslissing nemen om te stoppen.”

Zorgen over collega's

De Utrechtenaar benadrukt meerdere malen tijdens het interview dat het niet om hem en zijn bedrijf draait en ‘alles goed komt’. Hij wil vooral de aandacht vestigen op zijn collega’s, die volgens hem in veel nijpendere situaties zitten. „Ik hoor als boer en Statenlid verhalen van jonge boeren die net een bedrijf hebben overgenomen en het financieel ook niet meer kunnen bolwerken. Ze worden bijvoorbeeld door de bank verplicht om binnen een half jaar al het land te verkopen. Dat zulke bedrijven met een prachtig toekomstperspectief nu kopje onder dreigen te gaan, vind ik veel erger dan mijn eigen situatie.”

Oproep

Cromwijk is geen onbekende in de sector. Hij hield in 2022 een emotioneel betoog bij de Tweede Kamer en hield vele media-optredens om het belang van de sector onder de aandacht te brengen. Dat blijft hij doen, als Statenlid en als boer.

Hij doet daarvoor ook een oproep aan zijn collega's: „Het wordt tijd dat boeren wakker worden en van zich laten horen. Kom van je erf af en voer actie tegen het huidige beleid, want anders gaat de sector kapot. Schrijf een brief aan de minister of ga elke dag met collega’s bij het provinciehuis zitten. We moeten echt voorkomen dat de sector kapot wordt gemaakt door mensen en politici met andere idealen. Ik snap dat je druk bent met de eerste snede en geen tijd hebt om actie te voeren, maar ik wil je toch oproepen om wat te doen met andere boeren, want anders wordt er over een paar jaar geen eerste snede meer gemaaid.”